115

 Doğu da batı da Allah'ındır. Nereye dönerseniz Allah'ın yüzü oradadır. Şüphesiz Allah,'ın rahmeti geniştir, o her şeyi bilendir.

"Doğu da batı da Allah'ındır". Bu ikisinden yerin her iki tarafını murat etmektedir, yani yerin tamamı onundur. Hiçbir mekanın özelliği yoktur. Eğer Mescid-i harâm'da veya Mescid-i Aksa'da namaz kılmanıza mani olunursa, yeryüzünü size mescit kıldım, demektir.

"Nereye dönerseniz” nerede kıble tarafına dönerseniz "Allah'ın yüzü oradadır” yani emredilen cihet orasıdır. Çünkü yönelmek bir mescide veya bir mekana mahsus değildir.

Ya da zâtı oradadır, yani o orada yapılanı bilir, demektir.

"Şüphesiz Allah, geniştir” eşyayı kuşatmasıyla yahut rahmetiyle. Bundan da kullarına lütfü bol demek istemiştir.

"Her şeyi bilendir” maslahatlarını ve bütün mekanlarda yaptıklarını. İbn Ömer radıyallahü anhuma'dan rivâyet edildiğine göre bu âyet binek üzerinde seferi namaz hakkında inmiştir.

Şöyle de denilmiştir: Kıbleyi seçemeyen bir topluluk hakkında indi, değişik yönlere dönerek namaz kıldılar; sabah olunca hataları meydana çıktı. Buna göre müçtehit yanılsa, sonra da yanlışlığı meydana çıksa, yeniden yapması gerekmez. Şöyle denilmiştir: Bu, kıblenin değiştirilmesi için hazırlıktır ve Mabud'un (Allah'ın) herhangi bir mekan ve cihette olmasından tenzihtir.