273

(Sadakalar) Allah yolunda mahsur kalan ve yeryüzünde ticaret için dolaşmaya güçleri yetmeyen fakirler içindir. Bilmeyen onları onurlu davranışlarından dolayı zengin kimseler sanır. Sen onları simalarından tanırsın. İnsanlardan yüzsüzlük ederek istemezler. Hayırdan ne harcarsanız, şüphesiz Allah onu pekiyi bilmektedir.

"Lilfukarai” mahzûfa mütealliktir yani i'medu lilfukarai (fakirleri arayın) yahut icalu mâ tünfikunehu lilfukarai (harcamalarınızı fakirlere yapın) yahut sadakalarınızı fakirlere verin demektir.

"Allah yolunda mahsur kalanlara” cihadın mahsur bıraktığı kimselere "güç yetiremezler” cihâdla meşgul oldukları için "yeryüzünde dolaşmaya” kazanç sağlamak için etrafa gitmeye. Bunların ashâb-ı suffe oldukları da söylenmiştir, bunlar dört yüz kadar fakir Muhâcirler idi. Mescid'in sofasında kalırlardı, bütün vakitlerini ilim öğrenmek ve ibâdet etmekle geçirirlerdi. Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem'in gönderdiği her askerî birliğe katılırlardı.

"Yahsebuhumul cahilu” hâllerini bilmeyen onları sanır, İbn Âmir, Âsım ve Hamze sinin fethi ile yahsebhum okumuşlardır.

"Onurlu davranışlarından dolayı onları zengin sanır” iffetlerini koruyup da dilencilik etmediklerinden.

"Onları simalarından tanırsın” zayıflıklarından ve hâllerinin perişanlığından. Hitap Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem'edir yahut herkesedir.

(İnsanlardan yüzsüzlük ederek istemezler) ısrarla demektir, o da istediği kimse verinceye kadar yakasını bırakmamaktır. Lahifeni min fadlihi deyiminden gelir ki, bana lütfundan verdi, demektir.

Mana da şöyledir: Onlar istemezler, isterlerse de ısrar etmezler. Bunun her iki durum (istemek ve ısrar etmek) için olumsuzluk olduğu da söylenmiştir, şu mısrada olduğu gibi:

Bir yolda ki, işaretlerinden bir yere varılmaz

(Yani işâret de yoktur, bir yere varmak da yoktur).

İlhafen mastar (mef'ûlu mutlak) olarak mensûbtur, çünkü o da bir nevi istemedir ya da hâl olarak mensûbtur.

"Hayırdan ne harcarsanız şüphesiz Allah onu pekiyi bilmektedir” bu da harcamaya özellikle bunlara harcamaya teşviktir.