93

îman edip iyi işler yapanlara tattıklarından dolayı günah yoktur; sakınıp îman ettikleri ve iyi işler yaptıkları; sonra yine sakınıp îman ettikleri, sonra da sakınıp iyilik ettikleri takdirde. Allah iyilik edenleri sever.

"Îman edip iyi işler yapanlara tattıklarından dolayı günah yoktur” onlara haram edilmeyen şeylerden, çünkü şöyle buyurmuştur:

"Sakınıp îman ettikleri ve iyi işler yaptıkları takdirde". Yani harâmdan sakındıkları ve îmanda ve iyi amellerde sebat ettikleri takdirde,

"sonra yine sakındıkları” sonradan kendilerine haram edilen şeylerden sakındıkları takdirde Meselâ içki gibi "îman ettikleri” onun hararnlığma "sonra sakındıkları” sonra devam edip haramlardan kaçınmaya sebat ettikleri "ve iyilik ettikleri takdirde” güzel amelleri araştırıp onlarla meşgul oldukları takdirde.

Rivâyete göre içki yasağı indiği zaman ashap: Ya Resûlallah, içki içerek ve kumar için kesilen etten yiyerek ölen kardeşlerimiz ne olacak, dediler? Âyet bunun üzerine indi. Bu tekrarın üç vakit itibarı ile yahut üç hâl yani insanın takvayı îmanla kendi arasında, insanla kendi arasında ve Allah ile kendi arasında kullanması itibarı ile olması ihtimali de vardır. Bunun içindir ki, üçüncüde îmanı ihsanla değiştirmiş, Efendimiz'in ihsan tefsirine işâret etmek istemiştir.

Ya da başlangıç, orta ve son mertebe itibarıyladırya da sakındığı şey itibarıyladır. Çünkü azaptan ve şüphelerden sakınmak, harama ve bazı mubahlara düşmekten kaçınmak ve nefsi adi şeylerden korumak ve onu tabiatın kirlerinden arındırmak için tekrar etmiştir.

"Allah iyilik edenleri sever” onları hiçbir şeyle sorumlu tutmaz. Bunda şu da vardır ki, bunu yapan muhsin olur, Muhsin olan da Allah'ın sevgilisi olur.