103

Allah; ne bahire ne şaibe ne vâsıle ne de ham diye bir şeyi meşru kılmadı. Ancak kâfirler Allah'a karşı yalan iftira ederler. Onların çoğu akıl erdiremezler.

"Allah; ne bahire ne şaibe ne vâsıle ne de ham diye bir şeyi meşru kılmamıştır". Cahiliye halkının icat ettikleri şeyi reddetmektedir. Onlar dişi deve on karın doğurur da sonuncusu erkek olursa, kulağını fayda ve salıverirlerdi. Artık binilmez ve sütü sağılmazdı. Bir adam: Eğer hastalığımdan şifa bulursam devem serbesttir derdi, onu bahire gibi yapar ve ondan istifade etmezdi. Koyun dişi doğurursa kendilerinin, erkek doğurursa ilâhlannmdı. Eğer böyle ikiz doğurursa, dişi, kardeşine ulaştı, der, o sebeple de erkek de boğazlanmazdı. Damızlık hayvan on batın aşılarsa sırtına binmeyi harâm eder, onu ottan ve sudan men etmezler: Sırtını korudu, derlerdi. Âyette geçen "mâ ceale"nin manası, meşru kılmadı, kanun koymadı demektir. Bunun içindir ki, bir mef'ule geçişli kılınmıştır, o da "bahire"dir,

"min” de zâittir.

"Ancak kâfirler Allah'a karşı yalan iftira ederler” onu haram kılıp Allah'a nisbet etmekle.

"Onların çoğu akıl erdiremezler” yani helali harâmdan, mubah edeni harâm edenden ayıramazlar ya da emri yasaktan ayıramazlar, ancak büyüklerini taklit ederler. Bunda şu da vardır ki, onların içinde bunun bâtıl olduğunu bilen vardı fakat liderlik sevgisi ve atalarının taklidi bunu itirafa imkân vermiyordu.