121

 Üzerine Allah'ın adının aııılmadığı şeylerden yemeyin. Şüphesiz o. yoldan çıkmadır. Gerçekten şeytanlar, sizinle mücadele etmek için kendi dostlarına telkin ederler. Eğer onlara uyarsanız, şüphesiz elbette müşriklersiniz.

"Üzerine Allah'ın adının anılmadığı şeylerden yemeyin” kasten veya unutarak besmele çekilmeyenin haram olduğunu açıkça göstermektedir. Dâvûd Zahirî buna kail olmuştur, İmâm Ahmed'den de aynısı rivâyet edilmiştir. Mâlik ile Şâfiî buna muhalefet ederler. Çünkü aleyhisselâm Efendimiz: Müslümanın kestiği helâldır, ister ki, üzerine Allah'ın adını anmasın, buyurmuştur. Ebû Hanîfe ise kasıtlı ile unutma arasında fark görmüştür. Hepsi bunu ölü ile yahut üzerine Allah'tan başkasının adının anıldığı şeyle te'vil etmiştir. Çünkü Allahü teâlâ:

"Şüphesiz o yoldan çıkmadır” buyurmuştur. Çünkü Âyette geçen fisk üzerine Allah'tan başkasının ismi anılan demektir. Zamir de "mâ"ya râcidir.

"Gerçekten şeytanlar telkin ederler” vesvese verirler "dostlarına” kâfir dostlarına "sizinle mücadele etmek için” şöyle derler: Siz kendi öldürdüğünüzü ve aletle kestiğinizi yiyorsunuz da Allah'ın öldürdüğünü yemiyorsunuz. Bu da ölü ile te'vili destekler.

"Eğer onlara uyarsanız” haramı helâl etmede "şüphesiz elbette müşriklersiniz". Çünkü kim Allah'a itâati terk eder de onun dinine tâbi olursa, gerçekten şirk koşmuştur. Burada fe'nin hazfedilmesi güzel düşmüştür, çünkü şart mâzi lâfzı iledir.