16

 Kim o gün savaşmak için çekilmek veyahut bir takıma katılmak için olmaksızın onlara arkasını dönerse, gerçekten Allah'ın gazabına uğramıştır. Onun yeri cehennemdir. Orası ne kötü dönüş yeridir!

"Kim o gün savaşmak için olmazsa” kaçtıktan sonra tekrar saldırmak veyahut düşmanı yanıltmak için olmazsa ki, bu, savaş taktiklerindendir "veyahut bir takıma katılmak için olmazsa” yardım istemek için yakındaki Müslümanlara katılmak için. Kimileri yakın kaydını dikkate almamıştır. Çünkü

rivâyete göre İbn Ömer radıyallahü anh, Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem'in gönderdiği bir birlikte idi. Birkaç kişi kaçarak Medîne'ye geldiler: Ya Resûlallah, bizler asker kaçaklarıyız, dedim. O da: Hayır, sizler tekrar dönenlersiniz, bana katıldınız, dedi.

"Müteharrifen” ve "mütehayyizen” hâl olarak mensûbtur, yoksa lağv olur amel etmez.

Ya da dönenlerden hâl’dir ki, illâ recülen müteharrifen veya mütehayyizen demek olur. Mütehayyiz'in vezni mütefeyü'dir, mütefe'il değildir; eğer öyle olmasa idi mütehevvizen olurdu, çünkü o haze yahuzu kökündendir.

"Gerçekten Allah'ın gazabına uğramıştır. Orası ne kötü yerdir!” bu da düşman bir kat fazla olmadığı takdirdedir. Çünkü Allahü teâlâ:

"Allah şimdi sizden hafifletti” (Enfâl: 66) buyurmuştur.

Şöyle de denilmiştir: Âyet Efendimizin ehl-i beytine ve savaşta yanında bulunanlara mahsustur.