44

Hatırla o zamanı ki, karşılaştığınız zaman onları sizin gözünüzde az gösteriyor ve sizi de onların gözünde az gösteriyordu ki, Allah yapılması gereken bir işi yerine getirsin. İşler yalnız Allah'a döndürülür.

 (Hatırla o zamanı ki, karşılaştığınız zaman onlan sizin gözünüzde az gösteriyordu) iki zamir de yüri'nin mef'ûlüdür, kalilen de ikinciden hâl’dir. O kadar az göstermişti ki, İbn Mes'ud radıyallahü anh, yanındakine: Onlar yetmiş kadar varlar mı, dedi? O da: Sanırım yüz kadarlar, dedi. Bu da onlara sebat vermek ve Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem'in rüyasını doğru çıkarmak içindi.

"Sizi de onların gözlerinde az gösteriyordu” hatta Ebû Cehil: Muhammed ve ashâbı bir deveyi yiyenler (bir avuç) kadarlar, dedi. Onları savaştan önce gözlerine az gösterdi ki, onlara karşı cesaretleri artsın ve onlar için hazırlık yapmasınlar. Sonra da onları (Müslümanları) iki kat gibi çok gösterdi ki, şaşırsmlar, ödleri kopsun. Bu da o vakanın büyük mu'cizelerindendir. Çünkü göz her ne kadar bazen çoğu az ve azı çok görürse de ancak bu öyle değildi ve o çapta değildi. Bu ancak şartlar eşit olduğu hâlde Allahü teâlâ'nın gözlerin önüne perde çekmesiyle olur.

"Ki, Allah yapılması gereken şeyi yerine getirsin” bunu tekrar etmesi gerekçenin değişmesindendir ya da yukarıda yapılması gereken şey anlatılanla yetinmek idi, burada ise İslâm'ın ve Müslümanların azîz kılınıp şirkin ve taraftarlarının hor edilmesidir.

"İşler yalnız Allah'a döndürülür".