14

 Eğer size cevap vermezlerse, bilin ki, o, ancak Allah'ın ilmi ile indirilmiştir ve ondan başka ilâh yoktur. Artık sizler Müslümanlar'sınız değil mi?

 (Eğer size cevap vermezlerse) davet ettiğiniz şeyi yerine getirmekle, zamirin cemi olması Ya Resûlallah sallallahü aleyhi ve sellem'i ta'zîm etmek içindir ya da onunla beraber mü'minlerin de onlara meydan okumalarındandır. Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem'in durumu onları da ilgilendirir, şöyle ki, her şeyde ona tâbi olmaları vâciptir, meğerki özel bir delille tahsis edile. Bir de şunu vurgulamak içindir ki, meydan okuma îmanlarını kuvvetlendirmesi ve yakînlerini artırması gereken bir şeydir; o sebeple ondan gâfil olmamalıdırlar. Bunun içindir ki, arkasından şu sonucu getirmiştir:

"Bilin ki, o, ancak Allah'ın ilmi ile indirilmiştir” onu ancak Allah bilir ve ona başkasının gücü yetmez.

"Ve ondan başka ilâh yoktur” bilin ki, Allah'tan başka ilâh yoktur; çünkü o bilir ve gücü yeter. Niceleri vardır ki, bunu bilmez de ona gücü yetmez de. Bir de ilâhları aciz olduğu ve doğruluğu sâbit olan bu kelâmın icazını ön görmek içindir. Bunda tehdit vardır ve ilâhlarının onları Allah'ın hışmından kurtaramayacağına vurgu vardır.

"Artık sizler Müslüman'larsınız değil mi?” İslâm üzerinde sebat edenler, o hususta sağlam bilgiye sahip olanlarsınız, onun mutlak olarak muciz olduğuna inandığınız takdirde. Hepsinin müşriklere hitap olması da câizdir.

"Lem yestecibu"daki zamir "limenis tetatüm"e râcidir. Yani aciz oldukları size icabet etmeyip de siz de ona bizzat karşı koyamayacağınızı bildiğiniz zaman, şuna inanın ki, o ancak Allah'ın bildiği bir nazımdır. Onun katından indirilmiştir ve sizi davet ettiği tevhid haktır. Bu kesin delilden sonra artık İslâm'a girdiniz değil mi? Bu gibi istifhamda gayet beliğ bir kabul vardır, çünkü onda talep manası vardır ve esbab-ı mucib'e hazırdır, özür de yoktur.