32

Kâfirler:

"Kur'ân ona bir seferde toptan indirilmeli değil miydi?” dediler. İşte böyle yaptık ki, onunla gönlünü kuvvetlendirelim diye. Ve onu tane tane okumakla okuduk.

"Kâfirler: Kur'ân ona bir seferde toptan indirilmeli değil miydi, dediler?” nüzzile ünzile manasınadır, tıpkı habbere ahbere manasına olduğu gibi, bu durumda "toptan” sözü ile çelişmemiş olur, eski kitaplar gibi bir seferde demektir. Bu da hiçbir faydası olmayan bir itirazdır, çünkü i'caz durumu toptan ya da perakende indirilmesiyle değişmez. Kaldı ki, perakende inmesinin faydaları vardır, onlardan bazısına şöyle işâret edilmiştir.

"İşte böyle perakende indirdik ki, onunla gönlünü (kalbini) kuvvetlendirelim". Yani onu parça parça indirdik ki, onu ezberlemeye ve anlamaya kalbine (hafızana) yardım etsin. Çünkü onun durumu Mûsa, Davut ve Îsa'nın durumuna benzemez, çünkü Efendimiz ümmi idi, onlarsa okuryazar idiler. Eğer Kur'ân ona toptan indirilse idi ezberlemesi zorlaşırdı. Belki de tamamlayamazdı. Çünkü bir şeyi almak için azar azar gelmesi lâzımdır. Bir de onun olaylara göre inmesi daha çok bakılmasını ve manasının derinine dalınmasını gerektirir. Aynı zamanda parça parça indiği vakit her parçasında ona benzerini getirmeleri için meydan okumuş olur, onlar da karşılık veremeyince kalbi daha da kuvvetlenmiş olur. Ayrıca Cebrâîl onu değişik hâllerde indirince kalbi daha da sağlamlaşır. Bunun faydalarından bazıları da şunlardır: Nasih ile mensuhu bilmek, vaziyet icabı manasını daha kolay anlamak. Çünkü ortam da onun beliğ olmasına yardım eder.

"Kezâlike” mahzûf mastarın sıfatıdır, işâret de parça parça inmesinedir, çünkü "Kur'ân ona toptan indirilmeli değil miydi?” sözünden bu anlaşılmaktadır. Bunun kâfirlerin sözlerinden olma ihtimali de vardır, o zaman kezalik lâfzı üzerinde vakf edilir, işâret de geçmiş kitaplara olur. Lâm da iki durumda mahzûfa müteallik olur (enzelnahu). "Ve onu tane tane okumakla okuduk” sana azar azar yavaş yavaş yirmi yahut yirmi üç yılda okuduk. Tertil'in aslı dişlerde kullanılır ki, aralarını açmak, onları seyreltmektir.