15

 Eğer o ikisi, hakkında bilgin olmayan bir şeyi bana şirk koşman için seni zorlarlarsa, onlara itâat etme. Onlarla dünyada iyi geçin. Bana dönenlerin yoluna uy. Sonra da dönüşünüz yalnız banadır. Ben de size yaptıklarınızı haber veririm.

"Eğer o ikisi hakkında bilgin olmayan bir şeyi bana şirk koşman için seni zorlarlarsa” şirk koşmayı hak ettiğine dâir bilgin olmadığı şeyde, onları taklit etmeni isterlerse, demektir. Bilginin olmamasından o şeyin de olmaması murat edilmiştir de denilmiştir.

"Onlara itâat etme” bu mevzuda.

"Onlarla dünyada iyi geçin” şerîatın kabul edeceği, asaletin gerektirdiği şekilde.

"Uy” dinde "bana dönenlerin yoluna” tevhidle ve itaatta ihlâsla dönenlerin yoluna "sonra da dönüşünüz yalnız banadır” senin de dönüşün, onların da dönüşü.

"Ben de yaptıklarınızı size haber veririm” seni îmanından taraf mükâfatlandırırım, onları inkârlarından dolayı cezalandırırım. Lokman’ın vasiyeti arasında zikredilen bu iki âyet (vassayna'dan tameluna kadar) vasiyetteki şirk yasağını te'kit etmek için araya girdirilmiştir. Sanki: Biz de onun tavsiye ettiği gibi tavsiye ettik, buyurmuştur. Bu hususta ebeveynin zikredilmesi mübalağa içindir. Çünkü o ikisi saygı ve itâati hak etmede İlâhdan sonra geldikleri hâlde ona şirk koşulamıyorsa, artık diğerleri için ne dersin (hiç koşulmaz).

Rivâyete göre bu iki âyet Sa'd bin Ebi Vakkas ile annesi hakkında inmiştir. Müslüman olduğu için annesi üç gün yemek yemedi (açlık boykotu yaptı). Bunun içindir ki, men enabe (bana dönen) kavlinden Ebû Bekir radıyallahü anh murat edilmiştir, denilmiştir. Çünkü Sa'd onun teşviki ile Müslüman olmuştu.