8

 "Allah'a karşı yalan mı uydurdu yoksa onda delilik mi var?” Hayır, âhirete inanmayanlar azapta ve uzak bir sapıklıktalar.

"Allah'a karşı yalan mı uydurdu yoksa onda delilik mi var?” delilik de bunu aklına o mu getiriyor ve diline düşürüyor? Onların Peygamberin doğruluğuna inanmadıkları hâlde onu (deliliği) iftiranın alternatifi saymaları doğrulukla yalanın arasında bir aracı (kademe) olduğuna delil sayılmıştır; o da haber verilen şey hakkında basiretle olmayan her haberdir ki, bunun da zayıflığı açıktır. Çünkü iftira yalandan daha özel bir şeydir.

"Hayır, âhirete inanmayanlar azapta ve uzak bir sapıklıktalar". Bu da Allah'tan onların tereddütlerini reddir ve yalanın iki kısmından daha feci bir şeyin olduğunu ispattır. O da doğrudan çok uzak olan sapıklıktır ki, ondan ve onun götüreceği azaptan kurtuluş yoktur. Onların azaba düşmelerinin sapıklığa düşmeleri ile eş zamanlı ve ondan önce kılınması da bunu hak ettiklerini mübalağa etmek içindir (azaba daha sonra düşecekken şimdiki sapıklıkları da azâp kabul edilmiştir). Uzaklık aslında sapığın sıfatıdır; sapıklığa sıfat kılınması mecâzîdir (doğrudan o kadar uzaklar ki, sapıklık da ondan uzaklaşmıştır).