3O; ilktir, sondur, görünendir, görünmeyendir. O, her şeyi hakkıyla bilendir. "O; ilktir” bütün varlıklardan öncedir; çünkü onları icat eden ve ortaya çıkarandır "sondur” onlar fani olduktan sonra baki kalacaktır, ister ki, başkalarından kat'ı nazar ederek zatlan itibarı ile olsun (zatlarına bakılınca fanilikleri anlaşılır, Allah'ın zâtı ise fani olmaz). Ya da o ilktir, çünkü sebepler ondan başlar ve sonuçlar onda biter yahut o dış varlık olarak ilktir, zihnen de sondur. "Görünendir, görünmeyendir” varlığı açıktır; çünkü delilleri çoktur, gerçekte ise görünmeyendir; akıllar onun künhüne vakıf olamaz (onu almaz). Ya da her şeye gâliptir, içini bilmektedir. Birinci vâv (velahirü) ile sonuncusu (velbatın) iki sıfatı birleştirmek içindir; ortadaki vâv ise (vezzahirü) iki topluluğu birleştirmek içindir. "O her şeyi hakkıyla bilendir” onun yanında açıkla gizli birdir. |
﴾ 3 ﴿