4

 Kadınlarınızdan hayızdan kesilen ve hayız görmeyenlerin iddeti üç aydır. Yüklü kadınların iddetleri de yüklerini bırakmalarıdır. Kim Allah'tan korkarsa, ona işinden bir kolaylık kılar / sağlar.

"Kadınlarınızdan hayızdan kesilenler” yaşlandıkları için "eğer şüphe ederseniz” iddetlerinde kuşkuya düşerseniz, yani bilemezseniz "onların iddeti üç aydır".

Rivâyete göre:

"Boşanan kadınlar kendi başlarına üç temizlik dönemi beklerler” (Bakara: 228) âyeti inince, hayız görmeyenlerin iddeti ne kadardır, denildi? Âyet bunun üzerine indi.

"Ve hayız görmeyenlerin iddeti” henüz hayız görmeyenlerinki de böyledir.

"Yüklü kadınların iddetleri de” iddetierinin sonu da "yüklerini bırakmalarıdır". Bu; boşanan kadınları da kocaları ölen kadınları da kapsayan bir hükümdür. Bunun genelliğini muhafaza etmek:

"İçinizden ölüp de geriye eşler bırakanlar” (Bakara: 234) ayetinin genelliğini muhafaza etmekten daha önemlidir. Çünkü gebe kadınlar ayetinin genelliği bizatihidir, ezvacen (Bakara: 234) ayetinin genelllği ise dolayısı iledir. Burada hükmün illeti belirtilmiş (gebelik) orada ise öyle değildir. Bir de Sübey'e bint el - Haris adındaki kadın kocasının vefatından birkaç gün sonra doğum yaptı; o da bunu, Resûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem'e anlattı; o da: Sen iddetten çıktın; evlenebilirsin, dedi. Ayrıca bu âyet daha sonra inmiştir; onun amelde öne alınması ötekisini tahsis etme olur. Ötekini öne alma ise geneli özelin üzerine yapma (kurma) olur. Bu sebeple birincisi üstündür, çünkü bunda mezhepler ittifak etmiş olur.

"Kim Allah'tan korkarsa” hükümlerinde korkar da haklarına riayet ederse "ona işinden bir kolaylık sağlar” işini kolaylaştırır ve onu hayra muvaffak lalar.

4 ﴿