55

"Yine de onlardan bir kısmı ona îmân etti; bir kısmı da ondan yüz çevirdi, imân etmeyenlere alevk ateş olarak cehennem yeter."

A- "Yine de onlardan bir kısmı îmân etti ; bir kısmı da ondan yüz çevirdi."

Bundan önceki âyet-i kerîmenin nazmından ilk akla gelen ve ulemânın cumhûrunun da benimsediği izah budur. Ancak buna göre, ondan sonra gelen bu âyet, zahire göre, onların seleflerinden kimilerinin hâl ve durumlarını anlatmış ve bundan önceki âyetin asil gayesi olan ilzamda dahli olmamış olur.

Yani o hasedçilerin atalarından bir kısmı, İbrâhîm'e Söâl verilen Peygamberliğe îmân etti; bir kısmı da ondan yüz çevirdi.

1- "Bihi ile anlıü" zamirlerini Âl-i İbrâhîm'e râci kılmak, bu âyetin mâkablinden çok sonra nazil olmuş olmasını gerektirk. Zira mezkûr kelâmın değil, onların îmânının ve ondan yüz çevirmelerinin geçmiş kipi ile anlatılması, ancak îmân ve yüz çevirmenin vukuundan sonra tasavvur olunabilir. İmân ve yüz çevirme de anılan kelâmı duyduktan sonra gerçekleşebilir. Mezkûr kelâmı duymak da, ancak nüzulden sonra mümkün olabilir.

2- Bu iki zamiri Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) a râci İvilmak da, aynı sonuçları doğurur. Çünkü zahire göre âyette geçen ilzamdan sonra onların hâli beyân edilmektedir.

Bundan önceki âyetteki istifhamın, onların hasedinin tesbiti ve bundan dolayı kınanmaları, "Oysa Biz, Al-i İbrâhîm'e Kitab ve hikmet vermiştik..." cümlesinin de buna sebep ve gerekçe olması şeklinde bir tefsir de uzak bir ihtimâl değildir. Çünkü "Oysa Biz, Al-i İbrâhîm'e..." cümlesi, hased yoluyla olduğu belirtilmese de bu onların, Al-i İbrâhîm'e verilenlerden yüz çevirdiklerine delâlet eder. Buna göre sanki şöyle buyrulmuş olur:

"Yoksa onlar, Allah'ın kendi lütfundan bazı insanlara verdiği şeylerden dolayı onlara hased edip onun için mi onlara îmân etmiyorlar? Zaten bu, onların her zamanki âdetleridir. Oysa Biz, Al-i İbrâhîm'e verdiklerimizi verdik; sonra onlardan, yani onların cinsinden kimileri ona verdiklerimize îmân ettiler; bir kısmı da ondan yüz çevirdiler. "

Allahü teâlâ, cümle ilim sahiplerinden daha iyi bilir.

Bu âyet, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) için büyük bir tesekidir.

B- "imân etmeyenlere alevk ateş olarak cehennem yeter."

Azaba mâruz kalacaklar için alevk ateş olarak cehennem yeter.

Bu cümle, mâkabkne bir zeyl gibidir.