10

"Kâfirler: "Biz toprağın içinde kaybolduğumuz zaman, biz mi hiç şüphesiz yeniden yaratılacağız?" dediler. Hayır! Onlar, Rablerine kavuşmayı inkâr edenlerdir."

A- "Kâfirler: "Biz toprağın içinde kaybolduğumuz zaman, biz mi hiç şüphesiz yeniden yaratılacağız?" dediler."

Bu kelâm, o kâfirlerin bâtıl inançlarını beyan etmektedir. Burada bundan önceki hitap kipinin terk edilip gıyabî kipin kullanılması da, bize bildiriyor ki, onların anılan nimetlere şükretmemeleri, onlardan yüz çevirmeyi (hitap ifâdesinin terk edilmesini) ve başkalarına teşhir amacıyla cinayetlerinin tâdât edilmesini gerektirmektedir.

Yani kâfirler dediler ki: "Biz toprak olup yeryüzünün toprağına karışıp ondan fark edilmez hale geldiğimiz zaman..." yahut "toprağa gömülerek kayıp olduğumuz zaman..."

Bir kırâete göre, (âyetin metnindeki) "dalelnâ" fiili, "saklnâ" olarak okunmuştur. Yani biz, toprakta çürüdüğümüz zaman, yahut toprağa dönüştüğümüz zaman...

Bir görüşe göre, bunu söyleyen Übeyy b. Halef adındaki müşriktir.

Diğer müşrikler de onun sözüne rıza gösterdikleri için, bu söz hepsine isnat edilmiştir. (Dediler, denilmiştir.)

B- "Hayır! Onlar, Rablerine kavuşmayı inkâr edenlerdir."

Burada, onların yeniden yaratılmayı inkâr etmelerinin beyanından daha ağır ve şeni olan bir hususun beyanına intikal edilmektedir ki, bu da, onların, âhiret hayatını ve orada karşılaşacakları korkunç akıbetlerin tamamını inkâr etmeleridir.