13

"Onlardan önce Nûh kavmi, Ress yaranı, Semûd Kavmi, Ad Kavmi, Fir’avun, Lût'un kardeşleri, Eyke yaranı ve Tübba' kavmi de, bütün bunlar peygamberleri yalanladılar da, tehdidim gerçekleşti."

Burada da, uhrevî hayatın gerçek olduğu hususunda bütün peygamberlerin ittifakı ve onu inkâr edenlerin azaba uğratılmış olmaları beyân eddmek suretiyle bu hayatın hak olduğu izah edilmektedir.

Ress yaranı, bir görüşe göre Şuayb peygamberin kavmidir. Bu konuda başka, başka görüşler de vardır. Nitekim Furkan sûresinde tafsilatı geçti.

Lût'un kardeşleri, denilmesi de, bir görüşe göre, zevcesinin akrabaları olmalarından dolayıdır.

Eyke yaranı, Şuayb peygamberin, kendilerine gönderildiği Meciyen halkı dışindakderdir.

Tübba' kavmi'nin tefsiri, daha önce Duhan sûresinde geçti.

İşte bütün bu kavimler, o peygamberlerin getirdikleri dahî düsturları ve ezcümle o peygamberlerin, üzerinde ittifak ettikleri uhrevî hayatı yalanladılar. Yani bu anılan kavimlerin her biri, kendi peygamberini yalanladı. Yahut o kavimlerin her biri, bu peygamberlerin hepsini yalanladı.

Zîrâ o peygamberlerin hepsi, tevhide davet ve tekrar dirilme ve haşir ile uyariyorlardi. Bu itibarla onların birini yalanlamak, hepsini yalanlamak sayılır.

Bu izah, Tübbain peygamber sayılması takdirine göre açıktır. Ancak en zahir olan görüş olduğu üzere Tübbain, peygamber saydınaması takdirine göre, Tübbain kavminin yalanlaması, onların, tevhîdde ve uhrevî hayatın varlığında ittifak etmiş olan peygamberleri yalanlamaları demektin Zaten Tübba' da, kendi kavmini buna davet ediyordu.

Âyette tehdidin gerçekleştiğinin belirtilmesi, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) için bir teselli, onlar için ise büyük bir tehdittir.