12

"Ey îmân edenler! Peygamberle özel bir şey konuşacağınız zaman, bu konuşmanızdan önce bir sadaka veriniz. İşte bu, sizin için daha hayırlı ve daha temizdir. Fakat sadaka verecek bir şey bulamazsanız artık onlar için de Allah gafûrdur, rahîmdir.

A- "Ey îmân edenler! Peygamberle özel bir şey konuşacağınız zaman, bu konuşmanızdan önce bir sadaka veriniz."

Yani ey iman edenler! Resûlüllah ile özel olarak konuşmanızı gerektiren önemli bir konuda konuşacağınız zaman, ondan önce sadaka verin.

Bu emir, Resûlüllah için tâzim ifâde ettiği gibi, fakirleri faydalandırma, Resûlüllah’a fazla soru sormaktan alıkoyma, muhlisler ile münafıkları ve ahreti sevenler ile dünyayı sevenleri birbirlerinden ayırt etmek gibi faydalarını da içermektedir.

Bu emrin mendûbiyet ifâde ettiği, yâhut vücûb ifâde ettiği, fakat bundan sonraki âyetle nesh edildiği konusunda görüş ayrılığı vardır. Zîrâ bundan sonraki âyet, her ne kadar tilâvet olarak bununla bitişik ise de, nüzûl olarak bundan sonradır.

Hazret-i Ali’den (radıyallahü anh) rivâyet olunduğuna göre, şöyle demiştir: "Allah’ın âyetinde öyle bir âyet var ki, benden başka hiç kimse onun hükmünü uygulamadı. Benim bir dinarım vardı; onu bozdurdum ve Resûlüllah ile hususî konuşacağım zaman önce bir dirhem sadaka verdim."

Hazret-i Ali'nin bu sözü, anılan âyetteki emrin vücub ifâde etmesi görüşüne göre, bu âyetin hükmünün nesli edilmeden önceki süre zarfında zenginlerin, Resûlüllah ile özel konuşmalarının gerçekleşmediğine harrüedilir. Zîrâ rivâyet olunduğuna göre bu hüküm yalnız on gün yürürlükte kalmıştır. Diğer bir rivâyete göre ise yalnız bir saat kalmıştır.

B- "İşte bu, sizin için daha hayırlı ve daha temizdir. Fakat sadaka verecek bir şey bulamazsanız, artık onlar için de Allah gafurdur, rahimdir."

Yani bu durumda sadaka vermeniz, sizin için şüpheden ve mal sevgisinden daha hayırlı ve daha temizdir.

Âyetteki: "İşte bu, sizin için..." cümlesi, hükmün, mendûbiyet için olduğunu bildirmektedir; "Fakat sadaka verecek bir şey bulamazsanız..." cümlesi, vücûbu bildirmektedir. Zîrâ bu ifâde, sadaka verecek bir şey bulamayanlar için sadakasiz olarak bu konuşmanın ruhsatını vermektedir.