17

"Onlar o yokla dosdoğru gitselerdi, bu hususta kendilerini denememiz için onlara elbette bol su veriridik. Kim de Rabbim anmaktan yüz çevirirse, Rabbi, onu, çetin, baskın bir azaba uğratın"

A- "Onlar o yolda dosdoğru gitselerdi, bu hususta kendilerim denememiz için onlara elbette bol su verirdik."

Yani yine şu gerçek de bana vahiy olundu ki, eğer cinler ve insanlar, İslam dinîni dosdoğru uygulasalardı, şükredip etmeyeceklerini denemek için onlara elbette bol rızklar verirdik.

Bol suyun zikre tahsis edilmiş olması, hayat kaynağı olduğu için, bir de Araplarda su az ve aziz olduğu içindir.

Diğer bir görüşe göre ise, bu kelâmın mânâsı şöyledir: eğer cinler, örnek yolda dosdoğru gitselerdi, yani cinlerin atası olan Cann, Allah'a ibadet ve itaat yolunda devam, etseydi, Âdem'e (aleyhisselâm) secde etmekte kibir göstermeseydı, küfre gitmeseydi ve evladı da islam'da ona tabı olsaydı, elbette onlara bol nimetler verirdik ve rızklarını genişletirdik.

Bir diğer görüşe göre ise, mânâ şöyledir: Eğer cinler, eski yollarında gitselerdi ve Kur’ân'ı dinleyip müslüman olmasalardı, onları tedricî olarak azaba yaklaştırmak, onları fitneye düşürmek ve nimete nankörlüklerinden dolayı onlari azaba uğratmak için kendilerine bol rızk verirdik.

B- "Kim de. Rabbini anmaktan yüz çevirirse, Rabbi, onu, çetin, baskın bir azaba uğratır."

Yani kim de Hatibinin ibadetinden, yahut öğüdünden, yahut vahyinden yüz çevirirse, Rabbi, onu, çetin ve baskın bir azaba uğratır.