2

"Şüphe yok ki, biz, şu insanı katışık bir nutfeden yarattık. Biz kendisini imtihan edeceğiz. Bunun için onu işiten ve gören kıldık."

A- "Şüphe yok ki, biz, şu insanı katışık bir nutfeden yarattık."

Bu iki âyette de insandan murat, insan cinsidir. Şu halde ikinci âyet, birincisi için fazla bir îzâh mahiyetindedir.

Yahut insandan murat, Hazret-i Âdem'din İbni Akbaş, Katâde, Sevrî, Ikrime ve Şa'bî'den rivâyet olunan da budur.

Ebû Salih'in İbn Abbâs'tan (radıyallahü anh) rivâyetine göre, Hazret-i Âdem'e ruh üfürülmeden önce üzerinden kırk sene geçti. Bu sırada Hazret-i Âdem, Mekke ile Taif arasında yere atılmış halde bulunuyordu.

Dahhâk'ın İbn Abbâs'tan rivâyetine güre ise, Hazret-i Âdem, bir çamurdan yaratıldı ve bu halde kırk sene kaldı. Sonra şekillenmiş kara balçıktan yaratıldı (bu aşamadan geçti) ve bu aşamada da kırk sene kaldı. Sonra kuru çamurdan yaratiidı ve bu aşamada da kırk sene kaldı. Böylece yaratılışı yüz yirnk senede, tamamlandı. Sonra kendisine ruh üfürüldü.

Mâverdî'nin, İbn-i Abbâs'a ulaşan bir senetle anlattığına göre, âyette Zikredilen hîn kelimesi, miktarı bilinmeyen pek uzun zamandır. Şu halde birinci âyet, Hazret-i Âdem'in yaratılışına işaret etmektedir. Bu âyet de, onun evladının yaratılışını beyân etmektedir.

Âyette meni, katışık olarak vasıflandırılmış, çünkü ondan murat iki suyun toplamıdır ve iki sudan her birinin de, rengi, inceliği ve kalınlığı gibi muhtelif vasıfları ve zıt özellikleri vardır. Nitekim erkek suyu, beyaz, kalın ve yapışma kuvveti olan bir sıvıdır. Kadının suyu ise, sarı, ince ve yapışkan Maddeleri tutan bir sıvıdır. İşte bunun ikisinden çocuk yaratılmaktadır. Bu iki suyun özelliklerinden dolayıdır ki, insan bedenindeki kaslar, kemikler ve kuvvet, erkeğin suyundan oluşmaktadır. Et, kan ve saç ise, kadının suyundan oluşmaktadır, Kurtubî diyor ki: "Bu husus, merfû olarak (Peygamberimize kadar çıkan bir rivâyet senediyle) rivâyet olunmaktadır."

B- "Biz kendisini imtihan edeceğiz. Bunun için onu işiten ve gören kıldık."

'Yani vahiy âyetlerini dinleyebilmeği ve kâinat: âyetlerini de görmesi için biz, insanı işitir ve görür kıldık.