150

"(Ey Muhammed!) Nereden yola çıkarsan çık, yüzünü Mescid-i Haram'a doğru çevir. (Ey mü'minler!) Siz de nerede olursanız olun, yüzünüzü Mescid-i Haram'a doğru çevirin ki, zalimlerin dışındaki insanların elinde (size karşı) bir koz olmasın. Zalimlerden korkmayın, benden korkun. Böylece sîze nimetlerimi tamamlayayım ve doğru yolu bulaşınız."

İbn Cerîr, Süddî vasıtasıyla bildirdiğine göre İbn Abbâs, İbn Mes'ûd ve ashabdan bazıları şöyle demiştir: Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Beytu'l- Makdis'e doğru namaz kılarken yönünün Kâbe'ye doğru çevrilmesinden sonra bazı Mekkeli müşrikler:

“Muhammed dini konusunda şaşkınlık içinde. Kıblesini sizlere doğru çevirdi. Sizin ondan daha doğru bir yolda olduğunuzu anladı. Dininize girmesi de pek yakındır" demeye başladılar. Bunun üzerine:

“(Ey Muhammed!) Nereden yola çıkarsan çık, yüzünü Mescid-i Haram'a doğru çevir. (Ey mü'minler!) Siz de nerede olursanız olun, yüzünüzü Mescid-i Haram'a doğru çevirin ki, zalimlerin dışındaki insanların elinde (size karşı) bir koz olmasın. Zalimlerden korkmayın, benden korkun. Böylece size nimetlerimi tamamlayayım ve doğru yolu bulaşınız" âyeti nazil oldu.

Abd b. Humeyd ile İbn Cerîr'in bildirdiğine göre Katâde:

“...Zalimlerin dışındaki insanların elinde (size karşı) bir koz olmasın..." âyetini açıklarken şöyle demiştir:

“Buradaki insanlardan kasıt kitap ehlidir. Zira Peygamberimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) namazlarda yönü Beytu'l-Makdis'ten Beytu'l-Harâm'a, Kâbe'ye doğru çevrilince:

“Anlaşılan adam babasının evine (memleketine) ve kavminin dinine özlem duyuyor" demeye başlamışlardı."

Abd b. Humeyd ile İbn Cerîr'in bildirdiğine göre Mücâhid:

“...Zalimlerin dışındaki insanların elinde (size karşı) bir koz olmasın..." âyetini açıklarken şöyle demiştir:

“Buradaki kozdan (hüccet'ten) kasıt, ehli kitabın, Peygamberimize (sallallahü aleyhi ve sellem) bizim kıblemize doğru yöneliyorsun yönündeki sözleridir."

en-Nâsih'de Ebû Dâvud, İbn Cerîr ve İbnu'l-Münzir'in bildirdiğine göre Katâde ile Mücâhid:

“...Zalimlerin dışındaki insanların elinde (size karşı) bir koz olmasın..."âyetini açıklarken şöyle demişlerdir: Burada zalimlerden kasıt müşrik Araplardır. Zira kıblenin değişmesinden sonra birbirlerine:

“Sizin kıblenize geri döndü. Dininize de girmesi yakındır" demeye başlamışlardır.

Abd b. Humeyd ile İbn Cerîr'in bildirdiğine göre Katâde:

“...Zalimlerin dışındaki insanların elinde (size karşı) bir koz olmasın.." âyetini açıklarken şöyle demiştir:

“Ayette bahsedilen zalimler, Kureyş müşrikleridir ki Müslümanlara karşı kıblenin değişimini bir koz olarak kullanacakları bildirilmiştir. Peygamberimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) kıblenin değişimiyle Beytu'l- Harâm'a doğru yönelmesi üzerine bu kozu kullanmışlar ve:

“Muhammed kıblemize döndüğü gibi dinimize de geri dönecektir!" demeye başlamışlardı. Bu yöndeki tüm şeylere karşılık:

“Ey iman edenler! Sabrederek ve namaz kılarak Allah'tan yardım dileyin. Şüphe yok ki, Allah sabredenlerle beraberdir" âyeti nazil olmuştur.

İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Ebu'l-Âliye:

“...Zalimlerin dışındaki insanların elinde (size karşı) bir koz olmasın..." âyetini açıklarken:

“Burada insanlardan kasıt, Ehl-i kitâb'dan olanlardır. Zalimlerden kasıt da Kureyşli müşriklerdir" demiştir.