162

"Fakat onlardan ilimde derinleşmiş olanlara, sana indirilen Kitab'a ve senden önce indirilen Kitab'a inanan müminlere, namaz kılanlara, zekat verenlere, Allah'a ve âhiret gününe inananlara, elbette büyük ecir vereceğiz."

Abd b. Humeyd ve İbnu'l-Münzir'in bildirdiğine göre Katâde:

“Fakat onlardan ilimde derinleşmiş olanlara..." âyetini açıklarken:

“Allah onlardan bazılarını müstesna kılmıştır. Bunlar, Allah'a iman edenler, kendilerine ve Allah'ın peygamberlerine indirilene iman ederek tasdik eden ve hakkın Rableri katından geldiğini bilenlerdir" demiştir.

İbn İshâk ve Beyhakî'nin, Delâil'de bildirdiğine göre İbn Abbâs:

“Fakat onlardan ilimde derinleşmiş olanlara..." âyetini açıklarken:

“Bu âyet Yahudileri bırakıp da Müslüman olan Abdullah b. Selâm, Useyd b. Sa'ye ve Sa'lebe b. Sa'ye hakkında inmiştir" dedi.

Abd b. Humeyd, İbn Cerîr, İbn Ebî Dâvud, Masâhifte ve İbnu'l-Münzir, Zübeyr b. Hâlid'den bildirir: Ebân b. Osmân b. Affân'a:

“Önünde ve arkasındaki (.....) kelimeleri merfû iken (.....) ifadesi niçin mansub olarak gelmiştir?" diye sorduğumda şöyle dedi:

“Kâtip bu âyeti yazarken bu kelimeye yetiştiğinde:

“Ne yazayım?"diye sordu. Kendisine: (.....) şeklinde yaz denildi ve kâtip kendisine söylendiği şekilde yazdı."

Abd b. Humeyd, Fedâil'de, Saîd b. Mansür, İbn Ebî Şeybe, İbn Cerîr, İbn Ebî Dâvud ve İbnu'l-Münzir, Urve'den bildirir: Hazret-i Âişe'ye, Kur'ân'daki: (.....) ve (.....)  ve (.....) âyetlerindeki gramer hatalarını sorduğumda:

“Ey kız kardeşim oğlu! Bu katiplerin işidir. Onlar yazarlarken hata etmişlerdir" karşılığını verdi.

İbn Ebî Dâvud'un bildirdiğine göre Saîd b. Cübeyr der ki: Kur'ân'da grameri konusunda ihtilaf bulunan dört ifade vardır. Bunlar: (.....) , (.....) , ve (.....) ifadeleridir.

İbn Ebî Dâvud, Abdulalâ b. Abdillah b. Âmir el-Kureşî'den bildirir:

“Mushafın yazılışı bittiği zaman onu Osmân'a getirdiler. Osmân mushafa bakıp: «Onu iyi ve güzel bir şekilde yazmışsınız. Diğer bütün Araplar da lehçelerini buna göre düzelteceklerdir» dedi."

İbn Ebî Dâvud da bunu açıklarken şöyle demiştir:

“Araplar Kur'ân'ı, yazarken kullandığımız bu lehçeye göre okuyup kendi lehçelerini düzelteceklerdir. Yoksa yazımda bütün Arapların kabul edemeyeceği bir hata olsaydı Osmân onu okunması için hiçbir topluluğa göndermezdi."

İbn Ebî Dâvud'un bildirdiğine göre İkrime der ki:

“Mushaf, Osman'a getirildiği zaman onda (başka lehçelere göre) bir gramer hatası buldu ve:

“Eğer okuyan kişi Huzeyl kabilesinden, yazan da Sakif kabilesinden olsaydı bu şey olmazdı" dedi.

İbn Ebî Dâvud'un, Katâde'den bildirdiğine göre Mushaf, Osmân'a getirildiğinde:

“Bunda bir gramer hatası vardır ve Araplar bunu kendi lehçeleriyle düzeltecektir" dedi.

İbn Ebî Dâvud'un Yahya b. Ya'mur'dan bildirdiğine göre Osmân:

“Kur'ân'da bir gramer hatası vardır ve Araplar bunu dilleriyle düzeltecektir" dedi.

İbn Ebî Dâvud'un bildirdiğine göre İbn Avn:

“İnsanlar Kur'ân'da bir ifadenin iki farklı yazılışı hakkında ihtilafa düşebilir. Ancak ikisi de doğrudur" demiştir.