9

"Muhammed'e (görebileceğimiz) bir melek indirilseydi ya! dediler. Eğer biz öyle bir melek indırseydık elbette iş bitirilmiş olur, artık kendilerine göz bile açtırılmazdı. Eğer peygamberi bir melek kılsaydık muhakkak ki onu insan sûretine sokar onları yine düşmekte oldukları kuşkuya düşürürdük"

İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim, Muhammed b. İshâk'tan bildirir: Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) kavmini İslam'a davet edip onlarla konuşarak tebliğde bulundu. Bana bildirildiğine göre Zem'a b. el-Esved b. el-Muttalib, Nadr b. el-Hâris b. Kelde, Abde b. Abdiyağûs, Ubey b. Halef b. Vehb ve Âs b. Vâil b. Hişâm ona:

“Ey Muhammed! Seninle beraber insanlarla konuşan ve görünen bir melek olsa" deyince, Yüce Allah:

“Muhammed'e (görebileceğimiz) bir melek indirilseydi ya! dediler. Eğer biz öyle bir melek indirseydik elbette iş bitirilmiş olur, artık kendilerine göz bile açtırılmazdı. Eğer peygamberi bir melek kılsaydık muhakkak ki onu insan suretine sokar onları yine düşmekte oldukları kuşkuya düşürürdük" âyetleri nazil oldu.

Abd b. Humeyd, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş-Şeyh'in bildirdiğine göre Mücâhid der ki:

“Müşrikler insan sûretinde bir meleğin inmesini istediler. Bunun üzerine Yüce Allah:

“Eğer biz öyle bir melek indirseydik elbette iş bitirilmiş olur, artık kendilerine göz bile açtırılmazdı" yani kıyamet kopardı, buyurdu."

Abdürrezzâk, Abd b. Humeyd, İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş- Şeyh'in bildirdiğine göre Katâde:

“Muhammed'e (görebileceğimiz) bir melek indirilseydi ya! dediler..." âyetini açıklarken şöyle dedi:

“Eğer onlara melek indirilseydi ve sonra iman etmeselerdi derhal (dünyadayken) azaba uğrarlardı."

İbn Cerîr, İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş-Şeyh bildiriyor: İbn Abbâs, "Muhammed'e (görebileceğimiz) bir melek indirilseydi ya! dediler. Eğer biz öyle bir melek indirseydik elbette iş bitirilmiş olur, artık kendilerine göz bile açtırılmazdı. Eğer peygamberi bir melek kılsaydık muhakkak ki onu insan suretine sokar onları yine düşmekte oldukları kuşkuya düşürürdük" âyetlerinin mânâsını açıklarken şöyle dedi:

“Eğer melek onlara kendi sûretinde gelseydi onları helak ederdik ve azaplarını geciktirmezdik. Eğer onlara melek gelecek olsaydı ancak insan sûretinde gelirdi. Çünkü onların meleklere bakmaya güçleri yetmez. Onlara meleği insan sûretinde gönderseydik yine ona kuşkuyla bakmalarını ve (bu insan mı, melek mi? diye) kanştırmalarını sağlardık."

Abd b. Humeyd ve İbn Cerîr'in bildirdiğine göre âyette geçen (.....) sözünü şöyle açıkladı:

“Eğer meleklerden bir peygamber gönderseydik, insanların ondan vahiy alabilmeleri ve onunla muhatap olabilmeleri için o meleği de bir erkek adam suretinde gönderirdik."

Abdürrezzâk, Abd b. Humeyd, İbn Cerîr ve Ebu'ş-Şeyh bildiriyor: Katâde bu âyeti:

“Eğer meleklerden bir peygamber gönderseydik, insanların ondan vahiy alabilmeleri ve onunla muhatap olabilmeleri için o meleği de insan suretinde gönderirdik" şeklinde açıklamıştır.

İbn Cerîr'in bildirdiğine göre İbn Zeyd bu âyeti:

“Eğer bir peygamberi melek olarak gönderecek olsaydık, onu melek sûretinde değil, insan sûretinde gönderirdik" şeklinde açıkladı.

İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in, İbn Abbâs'tan bildirdiğine göre âyette geçen (.....) sözünün mânâsı benzetmektir.

İbn Cerîr, İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş-Şeyh, Süddî'nin (.....) âyetini açıklarken:

“Onların kendi kendilerine şüphe olarak verdiğini onlara şüphe olarak verirdik" dediğini bildirir:

“

İbn Cerîr ve Ebu'ş-Şeyh, Katâde'nin:

“Muhakkak ki onu insan suretine sokar onları yine düşmekte oldukları kuşkuya düşürürdük" âyetini açıklarken şöyle dediğini bildirir:

“Allah, şüpheye düşen kavmin kalbine kuşkuyu sokar. Çünkü kuşku ancak insanlar tarafından gelir. Allah dinini insanlara açıklayıp peygamberlerini göndermiş, onlara âyetler göstermiş ve tehdidiyle onlara uyanda bulunmuş, (buna rağmen kuşkuya düşmeleri durumunda) onlar aleyhinde hücceti olmuştur."