64

"Dünya hayatında da, âhîrette de onlar için müjde vardır. Allah'ın sözlerinde hiçbir değişme yoktur. İşte bu büyük başarıdır."

Saîd b. Mansûr, İbn Ebî Şeybe, Ahmed, Tirmizî, Hakîm et-Tirmizî, Nevâdiru'l-Usûl'de, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim, Ebu'ş-Şeyh, İbn Merdûye ve Beyhakî, Şuabu'l-îman'da Atâ b. Yesâr vasıtasıyla Mısır ahalisinden bir adamdan bildirir: Ebu'd-Derdâ'ya:

“Dünya hayatında da, âhirette de onlar için müjde vardır..." âyetini sorduğumda şöyle dedi:

“Bunu Resûlullah'a (sallallahü aleyhi ve sellem) sorduğumdan beri kimse bunu bana sormadı. Ben de sorduğumda Allah Resûlü (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştu:

“Bu âyet nazil oldu olalı senden başka kimse bunu sormadı. Dünya hayatındaki müjde müslümanın gördüğü veya kendisine gösterilen salih rüyadır. Âhiretteki müjde ise Cennettir."

Tayâlisî, Ahmed, Dârimî, Tirmizî, İbn Mâce, Heysem b. Küleyb eş-Şâşî, Hakîm et-Tirmizî, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir, Taberânî, Ebu'ş-Şeyh, Hâkim, İbn Merdûye ve Beyhakî, Ubâde b. es-Sâmit'ten bildirir: Resûlullah'a (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Dünya hayatında da, âhirette de onlar için müjde vardır.." âyetini sorduğumda:

“Dünyadaki müjdeden kasıt; müslümanın gördüğü veya kendisine gösterilen salih rüyadır" buyurdu.

Ahmed, İbn Cerîr, Ebu'ş-Şeyh, İbn Merdûye ve Beyhakî, Abdullah b. Amr'dan bildirir:

“Dünya hayatında da, âhirette de onlar için müjde vardır..." âyeti hakkında Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu:

“Mümine müjde olarak verilen salih rüyalar; peygamberliğin kırk altı bölümünden bir bölümdür. Onun için müjde babından bir rüya gören kişi, bunu sevdiği birine anlatsın. Bunlar dışında görülen kötü rüya ise Şeytandadır ve bununla onu üzmek istemiştir. Onun için böylesi bir rüya gören kişi, sol tarafına üç defa tükürsün ve bu rüyayı kimseye anlatmasın."

İbn Cerîr, Ebu'ş-Şeyh ve İbn Merdûye, Ebû Hureyre'den bildirir:

“Dünya hayatında da, âhirette de onlar için müjde vardır..." âyeti hakkında Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu:

“Bu müjde dünyada salih kişinin gördüğü salih rüyadır. Âhiretteki müjde ise Cennettir."

İbn Sa'd, Bezâr, İbn Merdûye ve Hatîb, el-Muttefik ve'l-Mufterik'de Kelbî vasıtasıyla Ebû Sâlih'den o da Câbir b. Abdillah b. Riâb'dan bildirir: Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Dünya hayatında da, âhirette de onlar için müjde vardır..." âyeti hakkında:

“Bu müjde, müslümanın gördüğü veya kendisine gösterilen salih rüyadır" buyurmuştur.

İbn Ebi'd-Dünya, Zikru'l-Mevt'te, Ebu'ş-Şeyh, İbn Merdûye ve Ebu'l-Kâsım b. Mende, Süâlu'l-Kabr'da Ebû Câfer vasıtasıyla Câbir b. Abdillah'tan bildirir: Kenar mahallelerden bir adam geldi ve:

“Yâ Resûlallah! "Onlar iman etmiş ve Allah'a karşı gelmekten sakınmış olanlardır. Dünya hayatında da, âhirette de onlar için müjde vardır..." âyetlerini açıkla" dedi. Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu:

“«Dünya hayatında da, âhirette de onlar için müjde vardır...» âyet inde dünya hayatında olan müjdeden kasıt müminin gördüğü ve dünyası yönünde kendisine müjde veren salih rüyadır. Âhiretteki müjde ise mümine ölüm anında verilen: «Yüce Allah seni de seni mezarına kadar taşıyanı da bağışladı» müjdesidir."

İbn Merdûye, Tarık Ebû Süfyân vasıtasıyla Câbir'den bildirir: Resûlullah'a (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Dünya hayatında da, âhirette de onlar için müjde vardır..." âyetini sorduğumda şöyle buyurdu:

“Bunu bana senden başka soran olmadı. Dünyadaki müjde müslümanın gördüğü veya kendisine gösterilen salih rüyadır. Âhiretteki müjde ise Cennettir."

İbn Merdûye, İbn Mes'ûd'dan bildirir: Resûlullah'a (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Dünya hayatında da âhirette de onlar için müjde vardır..." âyetini sorduğumda:

"Bu müjde müslümantn gördüğü veya kemlisine gösterilen salih rüyadır" buyurdu.

İbn Ebî Şeybe ve îbn Cerîr'in bildirdiğine göre İbn Abbâs:

“Dünya hayatında da âhirette de onlar için müjde vardır..." âyetini açıklarken:

“Bu müjde Müslüman kişinin kendi hakkında veya bir kardeşi hakkında gördüğü salih rüyadır" demiştir.

Saîd b. Mansûr, İbn Ebî Şeybe, Müslim, Ebû Dâvud, Nesâî, İbn Mâce ve İbn Merdûye, İbn Abbâs'tan bildirir: Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) vefatına sebep olan hastalığı sırasında odasının perdesini araladı ve Mescid'de cemaatin Ebû Bekr'in ardında saf tuttuklarını gördü. Sonrasında "Peygamberliğin müjdelerinden (mübeşşirât) geriye, müslümamn gördüğü veya kendisine gösterildiği salih rüyalardan başka bir şey kalmadı" buyurdu.

Saîd b. Mansûr, Ahmed ve İbn Merdûye, Ebu't-Tufayl Âmir b. Vâsile'den bildirir: Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Benden sonra peygamberlik bitmiş geriye mübeşşirât kalmıştır" buyurdu. "Yâ Resûlallah! Mübeşşirât nedir?" diye sorulunca da:

“Salih rüyadır" karşılığını verdi.

İbn Merdûye'nin Hüzeyfe b. Esîd el-Ğifârî'den bildirdiğine göre Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

“Peygamberlik bitmiştir. Benden sonra peygamber gelmeyecektir, ancak geriye mübeşşirât kalmıştır ki o da Müslüman birinin gördüğü veya kendisine gösterildiği salih rüyadır."

İbn Ebî Şeybe, Ahmed, Tirmizî ve İbn Merdûye, Enes'ten bildirir: Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Risalet ve nübüvvet kesilmiştir. Benden sonra artık resûl veya peygamber gelmeyecektir ancak mübeşşirat kalmıştır" buyurdu. Ashab:

“Yâ Resûlallah! Mübeşşirât nedir?" diye sorunca da:

“Müslümanın rüyasıdır ki o da nübüvvetin bir bölümüdür" karşılığını verdi.

İbn Merdûye'nin Ebû Katâde'den bildirdiğine göre Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Salih rüya, Yüce Allah'tan bir müjdedir ve peygamberlikten bir parçadır" buyurmuştur.

Ahmed ve İbn Merdûye, Hazret-i Âişe'den bildirir: Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Benden sonra peygamberlikten mübeşşirât dışında bir şey kalmayacaktır" buyurdu. Ashab:

“Yâ Resûlallah! Mübeşşirât nedir?" diye sorunca da:

“Kişinin gördüğü veya kendisine gösterildiği rüyadır" karşılığını verdi.

İbn Mâce ve İbn Cerîr, Ümmü Kürz el-Ka'biyye'den bildirir: Resûlullah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Benden sonra peygamberlik bitmiş geriye mübeşşirât kalmıştır" buyurduğunu işittim.

İbn Ebî Şeybe, Müslim, Ebû Dâvud, Tirmizî ve İbn Mâce, Ebû Hureyre'den bildirir:

“Kıyamet saati yaklaştığı zaman müminin neredeyse yalan çıkan hiçbir rüyası olmayacaktır. Rüyası en doğru çıkanlar sözü en doğru olanlardır. Müminin rüyası peygamberliğin kırk altı bölümünden bir bölümdür. Rüyalar da üç çeşittir. Biri salih rüyadır ki Allah'tan bir müjdedir. Diğeri Şeytanın üzüntü verdiği rüyadır. Bir diğeri de kişinin günlük yaşadıklarının yansıması olan rüyadır. Kişi rüyasında hoşlanmadığı bir şey gördüğü zaman kalkıp tükürsün ve bu rüyasını kimseye anlatmasın. Rüyada pranga görülmesini severim, ancak boyna vurulan zincirden hoşlanmam. Zira pranga dinde sebat demektir. "

İbn Mâce'nin lafzı ise şöyledir:

“...Biriniz güzel bir rüya gördüğü zaman dilerse bunu başkasına anlatsın. Ancak hoşlanmadığı bir rüya gördüğü zaman bunu kimseye anlatmasın ve kalkıp namaz kılsın.."

İbn Ebî Şeybe, Buhârî, Müslim, Ebû Dâvud, Tirmizî ve Nesâî'nin Ubâde b. es-Sâmit'ten bildirdiğine göre Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Müminin rüyası peygamberliğin kırk altı bölümünden bir bölümdür" buyurmuştur.

Mâlik, Buhârî, Nesâî ve İbn Mâce'nin Enes b. Mâlik'ten bildirdiğine göre Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Salih Müminin gördüğü güzel rüya peygamberliğin kırk altı bölümünden bir bölümdür" buyurmuştur.

Buhârî, Tirmizî ve Nesâî'nin Ebû Saîd el-Hudrî'den bildirdiğine göre Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

“Biriniz hoşlandığı bir rüya gördüğü zaman bilin ki o rüya Allah'tandır. Bunun için Allah'a hamdetsin ve bu rüyasını başkasına anlatsın. Biriniz hoşlanmadığı bir rüya gördüğü zaman da bilin ki o rüya Şeytantandır. Bu rüyanın şerrinden Allah'a sığınsın ve onu başkalarına anlatmasın. Bu şekilde rüyanın ona bir zararı dokunmaz."

İbn Ebî Şeybe, Buhârî ve İbn Mâce, Ebû Saîd el-Hudrî'den bildirir: Resûlullah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Salih rüya peygamberliğin kırk altı bölümünden bir bölümdür" buyurduğunu işittim.

İbn Ebî Şeybe ile İbn Mâce'nin lafzı:

“Salih rüya peygamberliğin yetmiş bölümünden bir bölümdür" şeklindedir.

İbn Ebî Şeybe, Buhârî ve İbn Mâce'nin Ebû Hureyre'den bildirdiğine göre Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Müminin gördüğü rüya peygamberliğin kırk altı bölümünden bir bölümdür" buyurmuştur.

Buhârî, Ebû Hureyre'den bildirir: Resûlullah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Benden sonra peygamberlikten mübeşşirât'tan başka bir şey kalmayacaktır" buyurduğunu işittim. Ashab:

“Yâ Resûlallah! Mübeşşirât ne oluyor?" diye sorunca, Allah Resûlü (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Salih rüyadır" karşılığını verdi.

İbn Ebî Şeybe, Müslim ve İbn Mâce'nin İbn Ömer'den bildirdiğine göre Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Salih rüya, peygamberliğin yetmiş bölümünden bir bölümdür" buyurmuştur.

İbn Ebî Şeybe, Ebû Hureyre'den bildirir:

“Rüya mübeşşirâttandır ve peygamberliğin yetmiş bölümünden bir bölümdür."

İbn Ebî Şeybe'nin bildirdiğine göre Urve:

“Dünya hayatında da, âhirette de onlar için müjde vardır..." âyetini açıklarken:

“Bu müjde, salih kulun gördüğü salih rüyadır" demiştir.

İbn Ebî Şeybe'nin bildirdiğine göre Mücâhid:

“Dünya hayatında da âhirette de onlar için müjde vardır..." âyetini açıklarken:

“Bu müjde mümin kulun gördüğü veya kendisine gösterilen salih rüyadır" demiştir.

Hakîm et-Tirmizî ve İbn Merdûye, Humeyd b, Abdillah'tan bildirir: Adamın biri Ubâde b. es-Sâmit'e:

“Dünya hayatında da, âhirette de onlar için müjde vardır.." âyetini sorunca şu karşılığı verdi:

“Ben de bunu Resûlullah'a (sallallahü aleyhi ve sellem) sorduğumda:

“Mümin kula kendisi hakkında gösterilen salih rüyadır. Bu da Yüce Allah'ın rüyada kuluyla konuşmasıdır" buyurdu.

Hakîm et-Tirmizî'nin bildirdiğine göre Ebû Bekr es-Sıddîk sabahladığı zaman şöyle derdi:

“Biriniz salih bir rüya gördüğü zaman bunu bize anlatsın. Zira abdestini güzelce alan Müslüman birinin benim hakkımda salih bir rüya görmesi, benim için şu şu şeylere sahip olmaktan daha iyidir."

İbn Ebî Şeybe, Ahmed, Ebû Dâvud, Tirmizî ve İbn Mâce'nin Ebû Rezîn'den bildirdiğine göre Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

"Müminin gördüğü rüya, peygamberliğin kırk altı bölümünden bir bölümdür. Kişi bu rüyayı başkasına anlatmadığı sürece bir kuşun ayağına bağlı kalır. Anlattığı zaman ise düşer. "

Mâlik, Buhârî, Müslim, Tirmizî, Nesâî ve İbn Mâce'nin Ebû Katâde'den bildirdiğine göre Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

“Rüya, Yüce Allah'tandır; hulm (kötü rüya, düş) ise Şeytandandır. Biriniz hoşlanmadığı bir düş (kötü bir rüya) gördüğü zaman sol tarafına üç defa tükürsün ve bu gördüğünden Yüce Allah'a sığınsın. Bu şekilde ondan bir zarar görmeyecektir. "

İbn Ebî Şeybe'nin Avf b. Mâlik el-Eşcai'den bildirdiğine göre Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

“Rüyalar üç çeşittir. Biri insanı üzmek için kabus gibi Şeytan'in korkutmasından ibaret olan rüyadır. Bir diğeri kişinin uyanıkken kafasını meşgul eden bir şeyin rüyaya yansımasıdır. Bir diğeri de peygamberliğin kırk altı bölümünden bir bölüm olan (salih) rüyadır."

Hakîm et-Tirmizî, Nevâdiru'l-Usûrde Şumeyr b. Ebî Vâsil'den bildirir:

“Yüce Allah bir kula hayır dilediği zaman ona rüyasında sitemde bulunur, denilirdi."

İbn Cerîr ve İbnu'l-Münzir, Ali b. Ebî Talha vasıtasıyla bildirdiğine göre İbn Abbâs:

“Dünya hayatında da, âhirette de onlar için müjde vardır.." âyetini açıklarken şöyle demiştir:

“Bu müjde Yüce Allah'ın Hazret-i Peygamber'e (sallallahü aleyhi ve sellem): «Mü'minlere kendileri için Allah'tan büyük bir lütuf olduğunu müjdele» şeklinde verdiği müjdedir."

İbnu'l-Münzir, Miksam vasıtasıyla İbn Abbâs'tan bildirir: İki âyet mümine ölüm anında müjde verir. Bunlar:

“İyi bilin ki, Allah'ın dostlarına korku yoktur, onlar üzülmeyeceklerdir" âyeti ile "Şüphesiz, Rabbimiz Allah'tır deyip, sonra dosdoğru yolda yürüyenlerin..." âyetidir.

İbn Ebî Şeybe, İbn Ebi'd-Dünya, Zikru'l-Mevt'de, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim, Ebu'ş-Şeyh ve Ebu'l-Kâsım b. Mende, Suâlu'l-Kabr'de bildirdiğine göre Dahhâk:

“Dünya hayatında da, âhirette de onlar için müjde vardır..." âyetini açıklarken:

“Dünya hayatındaki müjde, kişinin ölmeden önce nereye gideceğini bilmesidir" demiştir.

Abdurrezzâk, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Zührî ile Katâde:

“Dünya hayatında da, âhirette de onlar için müjde vardır.." âyetini açıklarken:

“Dünya hayatındaki müjde, kişinin ölmeden kendisine verilen müjdedir" demişlerdir.

İbn Cerîr, Hâkim ve Beyhakî, el-Esmâu ve's-Sifatda Nâfi'den bildirir: Haccâc bir hutbe verip:

“İbnu'z-Zübeyr, Allah'ın Kitabını değiştirdi" deyince, İbn Ömer:

“Böyle bir şeyi ne sen, ne de İbnu'z-Zübeyr yapabilirsiniz. Zira Yüce Allah: «...Allah'ın sözlerinde hiçbir değişme yoktur...» buyurur" karşılığını verdi.