21

"Mısır da onu satın alan kimse karısına: «Ona güzel bak! belki bize faydası olur yahut ta onu evlat ediniriz» dedi. Biz işte böylece Yusuf'u o yere yerleştirdik; onar rüyaların nasıl yorumlanacağını öğrettik. Allah, işinde hakimdir, fakat insanların çoğu bunu bilmezler"

İbn Cerîr ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Hazret-i Yusuf'u satın alan kişinin adı Kutfîr'dir.

Ebu'ş-Şeyh'in Şuayb el-Cebâî'den bildirdiğine göre Aziz'in hanımının adı Züleyha'dır.

İbn Cerîr ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Muhammed b. İshâk:

“Hazret-i Yûsuf'u satın alan kişi, Atafîr b. Rûhayb'dır ve hanımının ismi de Râîl binti Re'âîl'dir" demiştir.

İbn ishâk, İbn Cerîr ve Ebu'ş-Şeyh, İbn Abbâs'ın şöyle dediğini bildirir:

“Hazret-i Yûsuf'u Aziz'e satan kişinin ismi Mâlik b. Za'r'dır ve Medyeni'dir.. Hazret-i Yûsuf'u satacağı zaman:

“Sen kimsin?" diye sorunca, Hazret-i Yûsuf kim olduğunu ve nereli olduğunu söyledi. Mâlik, Hazret-i Yûsuf'un kim olduğunu bildi ve:

“Eğer daha önce söyleseydin seni satmazdım. Benim için dua et" dedi. Hazret-i Yûsuf dua edip:

“Allah ailene bereket versin" dedi. Mâlik'in hanımı on iki defa hamile kaldı ve her seferinde oğlan doğurdu."

İbn Cerîr ve İbnu'l-Münzir'in İbn Abbâs'tan bildirdiğine göre (.....) âyeti, "Buna kıymet ver" mânâsındadır.

İbn Cerîr ve Ebu'ş-Şeyh, Katâde'den aynı rivayette bulunmuştur.

Saîd b. Mansûr, İbn Sa'd, İbn Ebî Şeybe, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim, Taberânî, Ebu'ş-Şeyh ve Hâkim'in bildirdiğine göre İbn Mes'ûd der ki:

“İnsanlar arasında en ileri, feraset sahibi üç kişi vardır. Bunlardan birincisi Hazret-i Yûsuf'taki özelliklerini farkedecek ferasete sahib olan ve:

“Ona güzel bak, belki bize faydası olur yahut ta onu evlat ediniriz" diyen Aziz, diğeri babasına Hazret-i Musa hakkında:

“Babacığım! Onu ücretli olarak tut; ücretle tuttuklarının en iyisi bu güçlü ve güvenilir adamdır" diyen kadın ve Hazret-i Ömer'i kendisinden sonra halife adayı gösterdiğinde Ebu Bekir'dir."

Abdurrezzâk ve Ebu'ş-Şeyh'in bildirdiğine göre Katâde der ki:

“Bize bildirildiğine göre aziz, kralın işlerinden birini görüyordu." Kelbî der ki:

“Kralın aşçısından, sakisinden, seyisinden ve hapishane sorumlusundan Aziz sorumluydu."

İbn Ebî Şeybe, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş-Şeyh'in Mücâhid'den bildirdiğine göre (.....) âyetinden kasıt, rüya yorumlamayı öğretmektir.

İbn Cerîr ve İbn Ebî Hâtim'in Saîd b. Cübeyr'den bildirdiğine göre (.....) âyeti "Allah dilediğini yapar" mânâsındadır.

İbn Ebî Hâtim'in Mücâhid'den bildirdiğine göre (.....) âyeti arapçadır.

Ebu'ş-Şeyh'in Mücâhid'den bildirdiğine göre (.....) âyeti, "Allah, Yûsuf'u dilediği konuma getirmeye muktedirdir" mânâsındadır.