46

«Ben size onun yorumunu haber veririm, beni hemen (zindana) gönderin.» (Yusufun yanma gelerek dedi ki:) Ey Yusuf, ey doğru sözlü kişi! (Rüyada görülen) yedi zayıf ineğin yediği yedi semiz inek ile yedi yeşil başak ve diğerleri de kuru olan (başaklar) hakkında bize yorum yap. Ümit ederim ki, insanlara (isabetli yorumunla) dönerim de belki onlar da doğruyu öğrenirler."

İbn İshâk ve İbn Ebî Hâtim'in Mücâhid'den bildirdiğine göre Hazret-i Yusuf sakiye:

“Beni efendinin yanında an" "Krala, mazlum olduğumu ve sebepsiz yere hapsedildiğimi söyle" dediği zaman saki:

“Tamam" karşılığını verdi. Saki zindandan çıkınca eski görevine geri döndü ve efendisi kendisinden razı oldu. Şeytan da sakiye, krala Hazret-i Yûsuf'un söylediklerinden bahsetmeyi unutturdu. Bu sebeple Hazret-i Yusuf zindanda birkaç yıl daha kaldı. Sonra kral Reyyân b. el- Velîd, o malum rüyayı gördü ve rüyanın gerçekleşeceğini bilerek korktu. Rüyanın yorumunun ne olduğunu bilmediğinden dolayı da etrafındakilere:

“Ben (rüyada) yedi arık ineğin yediği yedi semiz inek gördüm. Ayrıca, yedi yeşil başak ve diğerlerini de kuru gördüm" dedi. Nebû (saki) kralın bu rüyasını ve yorumunu sorduğunu duyunca, Hazret-i Yusuf'tan bahsedip, kendisinin ve arkadaşının gördüğü rüyayı yorumlamasını, anlattığının da gerçekleştiğini anlattı. Sonra:

“Ben size onun yorumunu haber veririm" dedi.

İbn Cerîr'in İbn Abbâs'tan bildirdiğine göre (.....) âyeti:

“Karmaşık rüya" mânâsındadır.

Ebû Ya'lâ ve İbn Cerîr'in İbn Abbâs'tan bildirdiğine göre (.....) âyeti:

“Batıl ve aslı olmayan rüya" mânâsındadır.

İbn Cerîr, Dahhâk'tan aynı rivâyette bulunmuştur.

Ebû Ubeyd, İbn Ebî Şeybe, Abd b. Humeyd, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in Mücâhid'den bildirdiğine göre (.....) âyeti:

“Korkunç rüyalar" mânâsındadır.

Abdurrezzâk, İbn Cerîr ve İbnu'l-Münzir'in Katâde'den bildirdiğine göre âyeti:

“Karmaşık rüyalar" mânâsındadır.

Abdurrezzâk, Firyâbî, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş- Şeyh'in değişik kanallarla İbn Abbâs'tan bildirdiğine göre (.....) âyeti:

“Bir müddet sonra" mânâsındadır.

İbn Cerîr; Mücâhid, Hasan, İkrime, Abdullah b. Kesîr ye Süddî'den aynı rivâyette bulunmuştur.

İbn Cerîr'in İbn Abbâs'tan bildirdiğine göre (.....) âyeti:

“Yıllar sonra" mânâsındadır.

İbn Ebî Hâtim'in Saîd b. Cübeyr'den bildirdiğine göre (.....) âyeti:

“Yıllar sonra" mânâsındadır.

İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Hasan(-ı Basrî), bu âyeti, (.....) şeklinde okumuş ve:

“Ümmet, insan topluluğu mânâsındadır" demiştir.

İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre İbn Abbâs bu âyeti, (.....) şeklinde, (.....) harfini mansub, (.....) harfini de şeddesiz okumuş ve:

“Uzun bir süre sonra hatırladı" mânâsını vermiştir.

İbn Cerîr'in bildirdiğine göre İkrime, Hasan, Katâde, Mücâhid ve Dahhâk bu âyeti, (.....) şeklinde okumuş ve:

“Uzun bir süre sonra hatırladı" mânâsını vermiştir.

İbn Cerîr'in Humeyd'den bildirdiğine göre Mücâhid bu âyeti, (.....) şeklinde meczum ve şeddesiz okumuştur.

Ebû Ubeyd ve İbnu'l-Münzir'in Hârun'dan bildirdiğine göre bu âyet, Ubey b. Ka'b'ın kıraatında, (.....) şeklindedir.

İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş-Şeyh'in bildirdiğine göre Hasan(-ı Basrî) bu âyeti, (.....) şeklinde okuyunca:

“Bu âyetin (.....) şeklinde olması lazım" denildi. Bunun üzerine Hasan:

“Niye rüyayı adam mı yorumladı!" karşılığını verdi.

Abdurrezzâk, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş-Şeyh'in bildirdiğine göre Katâde, "Yedi arık ineğin yediği yedi semiz inek ile yedi yeşil başak ve diğerleri de kuru olan (başaklar) hakkında bize yorum yap" âyetini açıklarken şöyle dedi:

“Yedi semiz inek, bolluğun olduğu yıllar demektir. Yedi arık inek ise kıtlığın olduğu yıllar demektir. Yedi yeşil başak, bolluğun olduğu yıllarda yeryüzünde bolca bitki ekin ve meyvenin olacağına, kuru olan diğerleri ise kuraklığın olacağı ve bitkinin bitmeyeceği yıllara işaret etmektedir."