5

"Eğer şaşıyorsan, asıl şaşılacak olan onların: «Acaba biz toprak olduktan sonra mı, biz mi yeniden yaratılacağız?» demeleridir. İşte Rabblerini inkâr edenler bunlardır. Boyunlarında demir halkalar olacak olanlar da bunlardır. İşte cehennemlikler de bunlardır. Onlar orada ebediyyen kalacaklardır"

İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş-Şeyh'in bildirdiğine göre Hasan(-ı Basrî), "Eğer şaşıyorsan, asıl şaşılacak olan onların: «Acaba biz toprak olduktan sonra mı, biz mi yeniden yaratılacağız?» demeleridir" âyetini:

“Ey Muhammed! Onların seni yalanlamasına şaşıyorsan, asıl şaşılacak şey, onların: «Acaba biz toprak olduktan sonra mı, biz mi yeniden yaratılacağız?» demeleridir" şeklinde açıklamıştır.

İbn Cerîr, İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş-Şeyh'in bildirdiğine göre İbn Zeyd bu âyeti şöyle açıklamıştır:

“Eğer onların, Allah'ın kudretini ve kendilerine misal verdiği önceki kavimlerin başına gelenleri, ölüleri ve ölü toprağı diriltmesini göstermesine rağmen yalanlamasına şaşıyorsan, asıl şaşman gereken şey onların, «Acaba biz toprak olduktan sonra mı, biz mi yeniden yaratılacağız?» demeleridir. Onlar, Yüce Allah'ın kendilerini bir nutfeden yarattığını görmüyorlar mı? Nutfeden yaratmak, toprak ve kemiklerden yaratmaktan daha büyük bir şeydir."

İbn Cerîr, İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş-Şeyh'in bildirdiğine göre Katâde der ki:

“Eğer şaşıyorsan, asıl şaşılacak olan onların: «Acaba biz toprak olduktan sonra mı, biz mi yeniden yaratılacağız?» demeleridir" buyruğuyla yüce Allah, onların öldükten sonra dirilmeyi inkar etmelerine hayret etmiştir."

İbn Ebî Şeybe, İbn Ebî Hâtim ve Hatîb, Hasan(ı Basrî'nin) şöyle dediğini bildirir:

“Demir halkalar, cehennem halkının boyunlarına Allah'ı aciz bıraktıklarından değil, alevler yükselip üzerlerine geldiği zaman onları ateşin derinliklerine daldırsın diye takılmıştır."