12

"O, size Korku ve ümit içinde şimşeği gösteren ve (yağmur dolu) ağır bulutları meydana getirendir."

Abdurrezzâk, İbn Cerîr, İbnü'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş-Şeyh'in bildirdiğine göre Katâde, bu âyeti:

“Seferdeki kimsenin yağmurun eziyetinden ve meşakkatinden korkması, mukim kimsenin de Allah'ın rızkını umması ve yağmurun bereketinden ve faydalarından ümitvar olması için sîze şimşeği gösterendir" şeklinde açıklamıştır.

Ebu'ş-Şeyh'in bildirdiğine göre Hasan(-ı Basrî), bu âyeti:

“O, deniz halkı için korku ve karada olanlar için de ümit olarak şimşeği gösteren ve (yağmur dolu) ağır bulutları meydana getirendir" şeklinde açıklamıştır.

Ebu'ş-Şeyh, Dahhâk'ın, bu âyeti açıklarken:

“Korkudan kasıt şimşekler, ümitvar olunan şey ise yağmurdur" dediğini bildirir.

İbn Cerîr, İbn Abbâs'ın azatlısı Ebû Cahdem b. Sâlim'den bildiriyor: İbn Abbâs, Ebû Celde'ye mektup yazıp " kelimesini sorunca, Ebû Celde:

“Su mânâsındadır" cevabını verdi.

Ebu'ş-Şeyh'in İbn Cüreyc'den bildirdiğine göre Şuayb el-Cubâî, (.....) âyetini açıklarken şöyle dedi:

“Allah'ın Kitab'ına göre Arş'ı taşıyanlar meleklerdir. Bunların adı Allah'ın Kitab'ında yılanlar olarak geçmektedir. Her meleğin insan, aslan ve kerkenez kuşu şeklinde yüzü vardır. Bu melekler kanatlarını hareket ettirdikleri zaman şimşek çakar. Umeyye b. Ebi's-Salt der kî:

Bir adam ve bir öküz sağ ayağının altında

Kuş ise diğerinde ve aslan da pusuda yatmaktadır.

İbnü'l-Münzir'in bildirdiğine göre Mücâhid, "O, size korku ve ümit içinde şimşeği gösteren ve (yağmur dolu) ağır bulutları meydana getirendir" âyetini açıklarken şöyle dedi:

“Melekler kanatlarını çırpmasıyla şimşek oluşur. Söylendiğine göre bu meleklere yılanlar denir."

İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Muhammed b. Müslim der ki:

“Bize bildirildiğine göre şimşek, dört yüzü olan bir melektir. Bir yüzü insan, bir yüzü öküz, bir yüzü kerkenez kuşu ve bir yüzü aslandır. Bu melek kuyruğunu salladığı zaman şimşek çakar."

Abd b. Humeyd, İbn Cerîr ve Ebu'ş-Şeyh, Mücâhid'in:

“Şimşek, bulutları süren bir meleğin onları sürerken çıkardığı sestir.

İbn Ebi'd-Dünyâ Kitâbu'l-Matar'da ve Ebu'ş-Şeyh, İbn Abbâs'ın:

“Şimşek, görünen bir melektir" dediğini bildirir.

Abd b. Humeyd, İbn Cerîr, İbnü'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim, Ebu'ş-Şeyh, Harâtâ Mekârimu'l-Ahlâk'ta ve Sünen'de Beyhakî değişik kanallarla Ali b. Ebî Tâlib'in şöyle dediğini bildirir:

“Şimşek, bulutlarla görevli meleklerin elindeki ateşten kırbaçlardır. Bu kırbaçlarla bulutlan sürerler."

Ebu'ş-Şeyh'in bildirdiğine göre Mücâhid:

“Şimşek, yıldırımların kendisiyle bulutları sürdüğü kırbaçlardır.

İbn Ebî Hâtim, Ebû Hureyre'nin:

“Şimşek, dolunun birbirine çarpmasıdır" dediğini bildirir.

İbn Ebî Hâtim ve el-Azame'de Ebu'ş-Şeyh, Ka'b(u'l-ahbâr)'ın:

“Şimşek, dolu meleğinin el çırpmasıdır. Eğer bu melek yer halkına görünseydi bayılıp akılları başlarından giderdi" dediğini bildirir.

Şafiî, Urve b. ez-Zübeyr'in:

“Sizden biriniz şimşeği yahut yağmuru gördüğü zaman onu (parmağı ile) göstermesin. Onun hal ve durumunu (azdır, çoktur, iyidir diyerek) anlatsın" dediğini bildirir.

İbn Cerîr, İbnü'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş-Şeyh'in Mücâhid'den bildirdiğine göre "Ağır bulutları meydana getirendir" âyetinden kastedilen yağmur olan bulutlardır.

Ahmed, İbn Ebi'd-Dünyâ Kitâbu'l-Matar'da, el-Azame'de Ebu'ş-Şeyh ve Beyhakî el-Esmâ ve's-Sifât'ta, (Ebû Zer) el-Ğifârî'den Resûlullah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurduğunu nakleder:

“Şüphesiz ki Allah bulutu inşa eder; o da en güzel şekilde konuşur ve en güzel şekilde güler ." İbrâhim b. Sa'd der ki:

“Bulutun konuşması gök gürültüsü, gülmesi ise şimşektir."

Ukaylî ve İbn Merdûye, Ebû Hureyre'den Resûlullah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurduğunu nakleder:

“Şüphesiz ki Allah bulutu inşa eder, sonra ona suyu indirir. Hiçbir şey onun gülüşünden güzel değildir ve hiçbir şey onun konuşmasından güzel değildir. Onun konuşması gök gürültüsü, gülmesi ise şimşektir. "

İbn Merdûye, Amr b. Bicâd el-Eş'arî'den Resûlullah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Allah katında bulutun adı el-Anân'dır. Gök gürültüsü, bulutu süren bir melektir. Şimşek ise Rûfail adındaki bir meleğin bir ucudur" buyurduğunu nakleder.

İbn Merdûye'nin Câbir b. Abdillah'tan bildirdiğine göre Huzeyme b. Sâbit -Ensar'dan olan değil- Resûlullah'a (sallallahü aleyhi ve sellem) bulutların menşeini sorunca, Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem):

“Bulutlarla görevli bir melek vardır. Bu melek, uzaklaşan bulutları toplar, yakın olanları da birbirine yapıştırır, bir elinde de kamçı vardır. Kamçıyı kaldırınca şimşek çakar, bulutları sürdüğü zaman gök gürler ve kamçıyla vurduğu zaman da yıldırım düşer" cevabını verdi.