33

"O, geceyi, gündüzü, Güneş'i ve Ay'ı yaratandır. Her biri bir yörüngede yüzmektedirler."

İbn Ebî Hâtim, İkrime'den bildirir: Yahudiler, Hazret-i Peygamber'e (sallallahü aleyhi ve sellem): "Cuma günü nedir?" diye sorunca, Allah Resûlü (sallallahü aleyhi ve sellem) (sallallahü aleyhi ve sellem): "Yüce Allah bu günün iki anından gece ile gündüzü yaratmıştır" karşılığını verdi.

İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre İbn Abbâs: (.....) âyetini: "Her biri bir yörüngede yüzmektedir" şeklinde açıklamıştır.

İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş-Şeyh'in Azame'de bildirdiğine göre İbn Abbâs: "...Her biri bir yörüngede yüzmektedirler" âyetini açıklarken şöyle demiştir: "Felek, kirmen ağırşağı (yün iği başı) gibidir. Güneş ve Ay da ağırşağın, kirmenin içinde dönmesi gibi semada dönüp dururlar."

İbn Ebî Şeybe, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre İbn Abbâs: "...Her biri bir yörüngede yüzmektedirler" âyetini açıklarken: "Bu yörüngeden kasıt semadaki yörüngedir" demiştir.

İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş-Şeyh, Hassân b. Atiyye'den bildirir: "Güneş, Ay ve yıldızlar, sema ile yer arasında olan bir yörüngede dönmektedirler."

İbn Cerîr ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre İbn Zeyd: (.....) âyetini açıklarken: "Burada felek, yıldızların, Güneş'in ve Ay'ın sema ile yer arasında döndükleri yörüngedir" demiştir.

Abdurrezzâk ve İbnu'l-Münzir, Kelbî'den bildirir: "Bir düzen içinde dönen her şey felek'tir."

İbn Ebî Hâtim ve Ebu'ş-Şeyh'in bildirdiğine göre Mücâhid: "...Her biri bir yörüngede yüzmektedirler" âyetini açıklarken şöyle demiştir: "Her biri ifadesinden kasıt; yıldızlar, Güneş ve Ay'dır. Bunların yörüngede dönüşleri kirmen ağırşağı veya el değirmenindeki mil gibidir. Ağırşak, kirmen olmadan dönmez, kirmen de ağırşak olmadan iş görmez. Yine el değirmeni orta mil olmadan dönmez. Orta mil de değirmenin taşı olmadan iş görmez. Aynı şekilde yıldızlar, Güneş ve Ay da bu felek (yörünge) olmadan dönemezler. Yörünge de bunlar olmadan varlık bulamaz. Sonuç olarak el değirmeni de felek de aynı döngüye sahiptirler. Sadece orta milin el değirmenindeki görevi, ağırşağın kirmendeki görevi gibidir."

İbn Ebî Şeybe, Abd b. Humeyd, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Mücâhid: "...Her biri bir yörüngede yüzmektedirler" âyetini açıklarken: "Felek, el değirmeninde ortada bulunan ve taşların çevresinde döndüğü mil gibidir" demiştir.

Abdurrezzâk, Abd b. Humeyd ve İbn Cerîr'in bildirdiğine göre Katâde: "...Her biri bir yörüngede yüzmektedirler" âyetini açıklarken: "Gördüğün gibi semadaki yörüngede dönmektedirler" demiştir.

Abd b. Humeyd'in bildirdiğine göre İkrime: "...Her biri bir yörüngede yüzmektedirler" âyetini açıklarken: "Yüzmekten kasıt yol almadır" demiştir.

Abd b. Humeyd'in bildirdiğine göre Mücâhid: "...Her biri bir yörüngede yüzmektedirler"' âyetini açıklarken: "Ağırşağın kirmen içinde dönmesi gibi dönmektedir" demiştir.

Abd b. Humeyd'in bildirdiğine göre Dahhâk: "...Her biri bir yörüngede yüzmektedirler" âyetini açıklarken şöyle demiştir: "Yüzmekten kasıt yol alma, akıp gitmedir. Bu âyet de Abdullah'ın kıraatinde "(=Her biri bir yörüngede çalışmaktadır)" lafzıyladır."

İbn Cerîr'in bildirdiğine göre Mücâhid: "...Her biri bir yörüngede yüzmektedirler" âyetini açıklarken: "Yüzmekten kasıt yol almadır" demiştir.