49

"Sen bundan önce ne bir yazı okur, ne de elinle onu yazardın. Öyle olsaydı, bâtıla uyanlar kuşku duyarlardı. Hayır, o, kendilerine ilim verilenlerin kalplerindeki apaçık âyetlerdir. Bizim âyetlerimizi ancak zalimler inkâr eder"

İbn Ebî Şeybe, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Mücâhid: "Sen bundan önce ne bir yazı okur, ne de elinle onu yazardın..." âyetini açıklarken: "Ehli kitap, kitaplarında Muhammed'i (sallallahü aleyhi ve sellem) yazmayan ve okumayan biri olarak bulmaktaydı. Bunun üzerine: "Sen bundan önce ne bir yazı okur, ne de elinle onu yazardın. Öyle olsaydı, bâtıla uyanlar kuşku duyarlardı" âyeti indi. Kuşku duyacaklarla da Kureyş kastedilmektedir" dedi.

İbn Cerîr, İbn Ebî Hâtim, İbn Merdûye ve el-İsmâilî'nin Mu'cem'de bildirdiğine göre İbn Abbâs: "Sen bundan önce ne bir yazı okur, ne de elinle onu yazardın..." âyetini açıklarken: "Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) okumayan ve yazmayan ümmî biriydi" dedi. "Hayır, o, kendilerine ilim verilenlerin kalplerindeki apaçık âyetlerdir..." âyeti hakkında ise şöyle dedi: "Allah, Muhammed'in durumunu Tevrat ve İncil'de bildirip bunu ilim ehline öğretmiş ve bunu onlar için bir delil kılmıştı. Allah, Tevrat'ta ve İncil'de: "Peygamberliğin alameti, peygamber olarak gönderildiği zaman okumayan ve yazmayan biri olarak gönderilecektir" buyurmuştur. Allah'ın âyeti de işte budur."

Abdurrezzâk, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Katâde: "Sen bundan önce ne bir yazı okur, ne de elinle onu yazardın..." âyetini açıklarken: "Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) daha önce ne bir yazı okuyan, ne de yazı yazan ümmî biriydi" dedi. "Hayır, o, kendilerine ilim verilenlerin kalplerindeki apaçık âyetlerdir..." âyeti hakkında ise: "Burada açık âyetle Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), ilim verilenlerle de Ehl-i Kitab kastedilmektedir" dedi. Hasan: "Kur'ân, ilim sahiplerinin yani müminlerin kalplerinde açık âyettir" dedi.

İbn Cerîr ve İbn Ebî Hâtim bildirdiğine göre Dahhâk blı âyet hakkında: "Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) okumayan ve yazmayan biri idi. Tevrat'ta ve İncil'de okumayan ve yazmayan ümmî biri olarak vasfedilmiştir. Açık âyet te işte budur" dedi. "...Bizim âyetlerimizi ancak zalimler inkâr eder" âyeti hakkında ise: "Burada âyetten kasıt, Allah'ın Tevrat'ta ve İncil'de Muhammed'i (aleyhisselam), Ehli kitaba vasfetmesidir. Onlar, Muhammed'i (sallallahü aleyhi ve sellem) bu vasıflarla bilirler" dedi.

Sünen'de Beyhakî'nin bildirdiğine göre İbn Mes'ûd: "Sen bundan önce ne bir yazı okur, ne de elinle onu yazardın. Öyle olsaydı, bâtıla uyanlar kuşku duyarlardı" âyetini açıklarken: "Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) okumayan ve yazmayan biri idi" dedi.