8

"Hani biz peygamberlerden sağlam söz almıştık. Senden, Nûh'tan, İbrâhîm, Mûsâ ve Meryem oğlu İsa'dan da. Evet, biz, onlardan sapa sağlam bir söz almıştık. Allah, doğrulardan doğruluklarını sormak ve inkarcılara can yakıcı azap hazırlamak için bunu yapmıştır"

Firyabî, İbn Cerîr, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Mücâhid: "Hani biz peygamberlerden sağlam söz almıştık..." âyetini açıklarken: "Burada daha Âdem'in (aleyhisselam) sulbündeyken peygamberlerden alınan söz kastedilmektedir" dedi. "Evet biz, onlardan sapa sağlam bir söz almıştık" âyeti hakkında ise: "Burada da Allah'ın, insanlardan almış olduğu sözlerden daha sağlam bir söz alması kastedilmektedir" dedi. "Doğrulardan doğruluklarını sormak... için..." âyetini açıklarken: "Burada haberi ulaştırıp veren peygamberler kastedilmektedir" dedi.

İbn Cerîr ve İbn Ebî Hâtim'in bildirdiğine göre Katâde: "Hani biz peygamberlerden sağlam söz almıştık. Senden, Nûh'tan, İbrâhîm, Mûsâ ve Meryem oğlu İsa'dan da. Evet biz, onlardan sapa sağlam bir söz almıştık" âyetini açıklarken: "Allah özel olarak peygamberlerden birbirlerini tasdik etmek ve birbirlerine tabi olmak huşunda söz almıştır" dedi.

Taberânî, İbn Merdûye ve Delâil'de Ebû Nuaym'ın Ebû Meryem el- Ğassânî'den bildirdiğine göre bedevi biri: "Yâ Resûlallah! Peygamberliğinde olan ilk şey nedir?" dediğinde: "Allah'ın, daha önceki peygamberlerden söz aldığı gibi benden de söz almasıdır" buyurdu. Sonra: "Hani biz peygamberlerden sağlam söz almıştık. Senden, Nuh'tan, İbrâhîm, Mûsâ ve Meryem oğlu İsa'dan da. Evet biz, onlardan sapa sağlam bir söz almıştık" âyetini okuyarak şöyle devam etti: "Sonra atam İbrâhîm'in: «İçlerinden onlara bir peygamber gönder» diye ettiği duası ve İsa b. Meryem'in müjdesidir. Bir de Resûlullah'ın annesinin rüyasında ayaklarının arasından Şam saraylarını aydınlatan bir ışığın çıktığını görmesidir. "

Tayâlisî, Taberânî ve İbn Merdûye'nin Ebû Umâme'den bildirdiğine göre Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: "Allah bütün mahlukatı yarattı ve hepsine bir kader belirledi. Arş'ı su üzerinde iken peygamberlerinden söz aldı. Sonra sağcıları sağ eline, solcuları da diğer eline aldı. Ancak Rahman'ın her iki eli de sağ eldir. Sağ elindekiler itaat ederek: «Buyur ey Rabbim! Emrindeyiz» dediler. Allah: «Ben sizin Rabbiniz değil miyim» buyurunca: «Evet, Rabbimizsin» dediler. Bunun üzerine Allah sağdakilerle soldakileri birbirine karıştırdı. Aralarından biri: «Ey Rabbim! Bizi niye birbirimize karıştırdın?» deyince: «Onların bundan başka yaptıkları amelleri vardır ve onlar o ameller için çalışırlar. Onlar kıyamet gününde: "Biz bunları bilmiyorduk" demesinler diye öyle yaptım» buyurdu. Sonra Allah onları Âdem'in sulbüne döndürdü. Cennetlikler ve Cehennemlikler Allah katında belli oldu." Bir kişi: "O zaman amel niyedir?" deyince, Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem): "Her kavim kendi yerini hazırlar" buyurdu. Bunun üzerine Ömer b. el-Hattâb: "O zaman amel etmeye çalışacağız yâ Resûlallah!" dedi.

İbn Merdûye'nin İbn Abbâs'tan bildirdiğine göre: "Yâ Resûlallah! Senden ne zaman söz alındı?" diye sorulunca: "Âdem daha ruh ve ceset arasında iken" buyurdu.

İbn Sa'd'ın Âmir'den bildirdiğine göre bir kişi Hazret-i Peygamber'e (sallallahü aleyhi ve sellem): "Ne zaman peygamber oldun?" diye sorunca: "Âdem daha ruh ve ceset arasında iken ve benden söz alındığı zaman" buyurdu.

Bezzâr, Taberânî M. el-Evsat'ta ve Delâil'de Ebû Nuaym'ın İbn Abbâs'tan bildirdiğine göre: "Yâ Resûlallah! Ne zaman peygamber oldun?" denilince, Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem): "Âdem daha ruh ve ceset arasında iken" buyurdu.

Ahmed, Târih'te Buhârî, Taberânî, Hâkim, Ebû Nuaym ve Delâil'de Beyhakî'nin bildirdiğine göre Meysere el-Fecr: "Yâ Resûlallah! Ne zaman Peygamber oldun?" diye sorunca, Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem): "Âdem daha ruh ve ceset arasında iken" buyurdu.

Hâkim, Ebû Nuaym ve Beyhakî'nin Ebû Hureyre'den bildirdiğine göre Hazret-i Peygamber'e (sallallahü aleyhi ve sellem): "Sana peygamberlik ne zaman vacip oldu?" diye sorulunca: "Âdem'in yaratılma ve kendisine ruh üflenme arasında" buyurdu.

Ebû Nuaym'ın Sunâbihî'den bildirdiğine göre Hazret-i Ömer, Hazret-i Peygamber'e (sallallahü aleyhi ve sellem): "Ne zaman Peygamber oldun?" diye sorunca, Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem):"Âdem daha çamur ile yoğrulmuş iken" buyurdu.

İbn Sa'd'ın bildirdiğine göre İbn Ebî'l-Cad'â: "Yâ Resûlallah! Ne zaman Peygamber oldun?" diye sorunca, Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem): "Âdem daha ruh ve ceset arasında iken" buyurdu.

İbn Sa'd'ın Mutarrif b. Abdillah b. eş-Şıhhîr'den bildirdiğine göre bir kişi Resûlullah'a (sallallahü aleyhi ve sellem): "Ne zaman peygamber oldun?" diye sorunca, Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem):"Âdem daha ruh ve çamur arasında iken" buyurdu.

İbn Ebî Şeybe'nin Katâde'den bildirdiğine göre Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem): "Hani biz peygamberlerden sağlam söz almıştık. Senden, Nûh'tan..." âyetini okuduğu zaman: "Yaratılış olarak benden başlandı, ama peygamber olarak gönderilmekte sonuncularıydım" buyururdu.

İbn Cerîr'in bildirdiğine göre Katâde: "Hani biz peygamberlerden sağlam söz almıştık. Senden, Nuh'tan..." âyetini açıklarken: "Bize bildirildiğine göre Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem): "Ben yaratılış itibariyle onların ilkiyim, peygamber olarak gönderilmekte ise sonuncularıyım" buyururdu.

İbn Ebî Âsım'ın ve el-Muhtâre'de Diyâ'nın bildirdiğine göre Ubey b. Ka'b: "Hani biz peygamberlerden sağlam söz almıştık. Senden, Nûh'tan..." âyetini açıklarken: "İlk resûl, peygamber Nuh'tur. Ondan sonra da peygamberler ard arda geldi" dedi.

Hasan b. Süfyân, İbn Ebî Hâtim, İbn Merdûye, Delâil'de Ebû Nuaym, Deylemî ve İbn Asâkir, Katâde vasıtasıyla Hasan'dan onun da Ebû Hureyre'den bildirdiğine göre: Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem): "Hani biz peygamberlerden sağlam söz almıştık. Senden, Nûh'tan, İbrâhîm, Mûsâ ve Meryem oğlu İsa'dan da. Evet biz, onlardan sapa sağlam bir söz almıştık" âyetini açıklarken: "Ben yaratılış itibariyle onların ilkiyim, peygamber olarak gönderilmekte ise sonuncularıyım" buyurdu. Yani Allah ilk olarak Hazret-i Peygamber'i (sallallahü aleyhi ve sellem) yaratmaya başlamıştır.

Bezzâr'ın bildirdiğine göre Ebû Hureyre: Âdem'in (aleyhisselam) en hayırlı beş çocuğu Nuh, İbrâhîm, Mûsa, İsa ve Muhammed'dir (aleyhimusselam). Bu beşinin en hayırlısı da Muhammed'dir (sallallahü aleyhi ve sellem)" dedi.

İbn Ebî Hâtim'in Dahhâk vasıtasıyla bildirdiğine göre ibn Abbâs: (.....) ifadesi, peygamberlerin verdikleri ahidler mânâsındadır" dedi.

Abd b. Humeyd, İbnu'l-Münzir, İbn Ebî Hâtim ve Taberânî'nin bildirdiğine göre İbn Abbâs: "Hani biz peygamberlerden sağlam söz almıştık..."âyetini açıklarken: "Allah, peygamberlerden, kavimlerine hakkı tebliğ edeceklerine dair söz almıştır" dedi.

Ebû Nuaym ve Deylemî'nin İbn Mes'ûd'dan bildirdiğine göre Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem):"Hiçbir âlim kişi yoktur ki, Allah peygamberlerinden söz aldığı gün mutlaka kendisinden de söz almıştır. Bu kişinin kötülükleri oturduğu ilim meclisleriyle bertaraf edilir. Ancak ona vahiy gelmez" buyurmuştur.