3

"Peygamber, eşlerinden birine gizlice bir söz söylemişti. Fakat eşi, o sözü başkalarına haber verip Allah da bunu Peygamber'e açıklayınca, Peygamber bir kısmını bildirmiş, bir kısmından da vazgeçmişti. Peygamber bunu ona haber verince eşi: «Bunu sana kim bildirdi?» dedi. Peygamber: «Bilen, her şeyden haberdar olan Allah bana haber verdi» dedi."

Taberânî ve İbn Merdûye'nin bildirdiğine göre İbn Abbâs, "Peygamber, eşlerinden birine gizlice bir söz söylemişti. Fakat eşi, o sözü başkalarına haber verip Allah da bunu Peygamber'e açıklayınca, Peygamber bir kısmını bildirmiş, bir kısmından da vazgeçmişti. Peygamber bunu ona haber verince eşi: «Bunu sana kim bildirdi?» dedi. Peygamber: «Bilen, her şeyden haberdar olan Allah bana haber verdi» dedi." âyetini açıklarken şöyle dedi:

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Hafsa'nın evinde cariyesiyle beraber olurken Hafsa girince Allah'ın Resûlû (sallallahü aleyhi ve sellem): "Bu gördüğünü Âişe'ye söyleme, sana bazı müjdeler vereyim. Ebû Bekr vefat edince idareyi baban alacak" buyurdu. Hafsa gidip olanları Hazret-i Âişe'ye bildirince, Hazret-i Âişe: "Sana bunu kim haber verdi?" diye sordu. Allah'ın Resûlü (sallallahü aleyhi ve sellem): "Herşeyi bilen ve herşeyden haberdar olan Allah haber verdi" cevabını verince, Hazret-i Âişe: "Mâriye'yi kendine haram etmedikçe sana bakmam" dedi. Bunun üzerine Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Mâriye'yi kendine haram edince, "Ey Peygamber! Eşlerinin rızasını gözeterek Allah'ın sana helâl kıldığı şeyi niçin kendine haram ediyorsun? Allah çok bağışlayan, çok esirgeyendir'" âyeti nâzil oldu.

İbn Adiy ve İbn Asâkir'in Hazret-i Âişe'den bildirdiğine göre, "Peygamber, eşlerinden birine gizlice bir söz söylemişti..." âyetinden kastedilen, Resûlüllah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem) Hazret-i Âişe'ye gizlice: "Ebû Bekr benden sonra halifem olacaktır" buyurmasıdır.

İbn Adiy, Fadâilu's-Sahabe'de Ebû Nuaym, Fadâilu's-Sıddîk'te el-Uşârî, İbn Merdûye ve İbn Asâkir'in değişik kanallarla bildirdiğine göre Hazret-i Ali ve İbn Abbâs şöyle dediler: Vallahi, Ebû Bekr ve Ömer'in halifeliği kitapta geçmektedir. Yüce Allah bu konuda: "Peygamber, eşlerinden birine gizlice bir söz söylemişti..." buyurmuştur. Yani Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Hafsa'ya: "Baban ve Âişe'nin babası benden sonra insanların idaresini üstlenecekler. Sakın bunu kimseye söyleme" demiştir.

İbn Asâkir'in bildirdiğine göre Meymûn b. Mihrân, "Peygamber, eşlerinden birine gizlice bir söz söylemişti..." kelâmını açıklarken şöyle dedi: "Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) hanımına gizlice: "Ebû Bekr benden sonra halifem olacaktır" buyurdu.

İbn Asâkir'in bildirdiğine göre Habîb b. Ebî Sâbit: "Peygamber, eşlerinden birine gizlice bir söz söylemişti..." kelâmını açıklarken şöyle dedi: "Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Hazret-i Âişe'ye babasının kendisinden sonra halifesi olacağını, Hafsa'nın babasının da ondan sonra halife olacağını bildirdi."

İbnu'l-Münzir'in Dahhâk'tan bildirdiğine göre Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Hazret-i Âişe'nin sırasının olduğu bir günde bir cariyeyle ilişkiye girdi. Hazret-i Âişe ve Hafsa birbirlerini çok severlerdi. Hafsa onları görünce Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): "Yaptığımı Âişe'ye söyleme, ben bunu (cariyeyi) kendime haram kıldım" buyurdu; ama Hafsa Resûlüllah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem) bu sırrını açığa çıkardı. Bunun üzerine, "Ey Peygamber! Eşlerinin rızasını gözeterek Allah'ın sana helâl kıldığı şeyi niçin kendine haram ediyorsun..." âyetleri nâzil oldu.

İbn Merdûye'nin bildirdiğine göre İbn Abbâs: "Peygamber, eşlerinden birine gizlice bir söz söylemişti..." kelâmını açıklarken şöyle dedi: "Allah'ın Resûlü, Hazret-i Âişe'ye kendisinden sonra gelecek halifeyi gizlice söyledi, ama Hazret-i Âişe bu sırrı Hafsa'ya söyledi."

Ebû Nuaym Fadâilu's-Sahabe'de Dahhâk'ın: "Peygamber, eşlerinden birine gizlice bir söz söylemişti..." kelâmını açıklarken şöyle dediğini bildirir: "Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Hafsa binti Ömer'e kendisinden sonra Ebû Bekr'in, Ebû Bekr'den sonra da Ömer'in halife olacağını söyledi."

İbn Ebî Hâtim'in Mücâhid'den bildirdiğine göre: "Peygamber bir kısmını bildirmiş, bir kısmından da vazgeçmişti" âyetindeki açığa vurulan şeyle Mâriye ile ilgili olay kastedilmiştir. Bildirmediği şey ise: "Senin ve onun babası benden sonra insanların idaresini üstlenecekler" sözüdür. Bunu bildirmemesinin sebebi, haberin açığa çıkıp yayılmasına engel olmaktır.

İbn Merdûye İbn Abbâs'tan aynısını bildirir.

İbn Merdûye'nin bildirdiğine göre Ali b. Ebî Tâlib şöyle dedi: "Allah'ın Resûlü (sallallahü aleyhi ve sellem), hiçbir zaman hanımlarının yaptığının hepsini yüzlerine vurmadı. Çünkü Yüce Allah: "...Peygamber bir kısmını bildirmiş, bir kısmından da vazgeçmişti..." buyurmuştur.

Beyhakî Şuabu'l-İman'da, Atâ el-Horasânî'nin: "Hilim sahibi olan Allah'ın Resûlü (sallallahü aleyhi ve sellem) hiçbir zaman hanımlarının yaptığının hepsini yüzlerine vurmadı. Yüce Allah'ın: "...Peygamber bir kısmını bildirmiş, bir kısmından da vazgeçmişti ..." buyurduğunu duymadın mı?" dediğini bildirir.