53

Bir zamanlar belki doğru yolu bulursunuz diye Mûsa’ya kitabı ve iyiyi kötüden ayırma gücü (Furkan) verdik.

Kitap Tevrat’tır. Furkan hakkında beş görüş vardır:

Birincisi: Yardımdır, bunu İbn Abbâs ile İbn Zeyd demişlerdir.

İkincisi: Tevrat’ta olan hak ile batılı ayırma gücüdür, o zaman furkan Tevrat’ın sıfatı olmuş olur, bunu da Ebû’l - Âliyye demiştir.

Üçüncüsü: Kitaptır, başka bir lafızla tekrar edilmiş olur, meselâ Adiy b. Zeyd şöyle demiştir:

Ortaya yalan ve dolandan bir söz attı.

Antere de şöyle demiştir: Ümmü Heysem’den sonra fakirleşip züğürtleşti. Bu Mücâhid’in görüşüdür, Ferrâ’ ile Zeccâc da bunu beğenmişlerdir.

Dördüncüsü: Onlara denizi yarmasıdır, bunu da Ferrâ’, Zeccâc ve İbn Kasım demişlerdir.

Beşincisi: Kur’ân’dır. O zaman Kelâmın manası şöyle olur: Yemin olsun ki, Mûsa’ya kitabı, Muhammed’e de Kur’ân’ı verdik. Bunu da Ferrâ’ demiştir, Kutrub da bu görüştedir.