159

Gerçekten indirdiğimiz apaçık âyetleri ve hidâyeti kitapta insanlara açıkladıktan sonra gizleyenlere, işte onlara Allah da lânet eder, lanetçiler de lânet ederler.

"Gerçekten indirdiğimiz açık âyetleri ve hidâyeti gizleyenler": Ebû Salih, İbn Abbâs’tan, bunun Yahudilerin ileri gelenleri hakkında indiğini rivayet etmiştir. Onlar Tevrat’taki açık âyetleri ve hidâyeti gizlemişlerdi. Açık âyetler: Helâl, haram, hadler ve farzlardır; hidayet de Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’in na’t ve sıfatlarıdır.

"Onu insanlara açıklamamızdan sonra":

Mukâtil: İsrâil oğullarına, demiştir. Kitap için de iki görüş vardır:

Birincisi: O, Tevrat'tır, bu da İbn Abbâs’ın görüşüdür.

İkincisi: Tevrat ile İncil'dir, bunu da Katâde demiştir.

"İşte onlar": Bunları gizleyenlere işarettir.

"Allah onlara lânet eder":

İbn Kuteybe şöyle demiştir: Lânet lügatte kovmaktır, Allah İblis'e lânet etti, onu kovdu. Sonra bundan intikalle söze denildi. Şemmalı da bir şiir demiş ve bir suyu zikrederek şöyle demiştir:

Ondan kaya kuşlarını ürküttüm ve ondan uzaklaştırdım,

Kurtu da, kovgun bir adam gibi.

Lânet edenler hakkında dört görüş vardır:

Birincisi: Bunlardan maksat yerdeki haşarattır, bunu Bera, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’den rivayet etmiştir.18

18 - İbn Mâce, senedinde Leys b. Selim vardır ki, zayıftır.

Mücâhid ve İkrime de bu görüştedirler.

Mücâhid şöyle demiştir: Onlar, bize yağmur onların yüzünden yağmadı der ve onlara lânet ederler.

İkincisi: Onlar mü’minlerdir, bunu Abdullah b. Mes’ud demiştir.

Üçüncüsü: Onlar meleklerle mü’minlerdir, bunu da Ebû’l - Âliyye ile Katâde demişlerdir.

Dördüncüsü: Onlar cinler, insanlar ve bütün hayvanlardır, bunu da Katâde demiştir.

Âyetten çıkan hükümler: Bu âyet din ilimlerini açıklamayı farz kılmaktır, bu ilimler de ister nas ile açıkça bilinsin veyahut onlardan çıkarılsın. Bu âyet aynı zamanda bunun için ücret almanın da câiz olmadığını göstermektedir. Çünkü yapması vacip olan bir şeye karşılık ücret almak câiz değildir. A’rec, Ebû Hureyre’den şöyle dediğini rivayet etmiştir: Sizler: Ebû Hureyre Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'den çok hadis rivayet ediyor, diyorsunuz, Allah şahittir, yemin ederim ki, eğer Allah’ın kitabında şu âyet olmasaydı hiç kimseye asla bir şey söylemezdim dedi, sonra bu âyeti okudu: Şüphesiz indirdiğimiz şeyleri gizleyenler...19

19 - Buhârî, İlim, bab, 42; Vudu, bab, 24; Hars, bab. 21; Müslim, İman, hadis no, 229; İmam Malik, Muvatta', Kitabu't - Tabura, hadis no, 29.