231

Kadınları boşarsınız da iddetlerini bitirirlerse, onları ya iyilikle tutun yahutta iyilikle salıverin. Onlara zarar vermek ve onları çiğnemek için onları tutmayın. Kim bunu yaparsa kendine yazık etmiş olur. Allah’ın âyetlerini eğlenceye almayın. Allah’ın size olan nimetini ve size onunla öğüt vermek için indirdiği kitabı ve hikmeti hatırlayın. Allah’tan korkun. Bilin ki, Allah her şeyi pekiyi bilmektedir.

"Kadınları boşarsınız da iddetlerini bitirirlerse”

İbn Abbâs şöyle demiştir: Bir adam karısını boşar, sonra da iddeti bitmeden ona dönerdi, sonra ona zarar vermek ve onun evlenmesini engellemek için bunu yine yapardı. İşte âyet bunun üzerine indi. Burada ecel; iddet zamanıdır. Burada bitirmek de iddetin sonuna yaklaşmaktır, gerçekten bitirmek değildir. Meselâ şehre yaklaştığın zaman da şehre yetiştim, girdiğin zaman da şehre yetiştim, dersin. Ulemanın bu yetişmesi yaklaşma manasına almaları, iddet bittikten sonra dönüşün olmamasından dolayıdır.

"Onları iyilikle tutun": İbn Abbâs, Hasen, Mücâhid ve

Katâde: Bundan maksat iddet bitmeden önceki dönüştür, demişlerdir.

"Onları iyilikle salıverin": Bu da iddet bitinceye kadar kadını terk etmektir. Tutmada iyilik: Kadının haklarını yerine getirmektir. Salıvermede de iyilik: Tekrar tekrar dönmekle iddetini uzatarak ona zarar vermemektir. Zaten

"onlara zarar vermek ve onları ezmek için onları tutmayın” kavlinin manası budur. Bunu Hasen, Mücâhid, Katâde ve diğerleri demiştir.

Dahhâk da: Kadın fidye versin diye bu zararı yaparlardı, demiştir.

"Kim bunu yaparsa": Yani bu tecavüzü,

"kendine haksızlık etmiştir": Günah irtikap etmekle.

"Allah’ın âyetlerini alaya almayın": Bunda da iki görüş vardır:

Birincisi: Adam, karısını boşar veya karısına döner veya kölesini azat eder: Ben oynuyordum (şaka ediyordum), derdi. Bu; Hazret-i Ömer, Ebudderda ve Hasen’den rivayet edilmiştir.

İkincisi: O dönmek ve talakla kadının iddetini uzatarak ona zarar vermektir. Bunu da Mesruk ile Mukâtil demişlerdir.

"Allah’ın size olan nimetini ve size onunla öğüt vermek için indirdiği kitabı hikmeti hatırlayın":

İbn Abbâs: Onun size İslâm’ı ihsan etmesini unutmayın, demiştir. Kitap: Kur’ân’dır; hikmet de fıkıhtır.

"Allah'tan korkun": Birbirinize zarar vermekten.

"Bilin ki, Allah her şeyi bilir": Onu da başkasını da bilir.