78

Onlardan bir grup vardır ki, bazı şeyleri kitaptan olmadığı halde kitaptan sanmanız için dillerini kitapla eğip bükerler.

"Bu, Allah katındandır” der. Halbuki o, Allah katından değildir. Onlar bilerek Allah’a karşı yalan söylerler.

"Onlardan bir grup": Kimler hakkında indiğinde iki görüş halinde ihtilaf etmişlerdir:

Birincisi: O, Yahudiler hakkında inmiştir, bunu Atıyye, İbn Abbâs’tan rivayet etmiştir.

İkincisi: Yahudilerle Hıristiyanlar hakkında inmiştir. Bunu da Dahhâk, İbn Abbâs’tan rivayet etmiştir.

"Ve inne": Tekit edatıdır, "leferikan"daki lâm da tekidi tekit içindir ve zaittir.

İbn Kuteybe şöyle demiştir:

"Dillerini eğip bükerler” sözünün manası: Onu tahrif ederek ve ilaveler yaparak değiştirirler, demektir.

"Elsine": Lisanın çoğuludur. Ebû Amr: Lisan müzekker de müennes de olur; müzekker eden onu elsine ile çoğul yapar, müennes yapan da onu elsün ile çoğul yapar.

Ferrâ’ da şöyle demiştir:

Aynen lisan kelimesini Araplardan yalnız müzekker olarak işittik. Araplar: Sebeka min fülanin kelâmün derler ki, ağzından bir söz kaçtı, der ve onu müzekker kılarlar.

İbn el - A’rabi şöyle bir şiir getirmiştir:

Dilin tatlıdır, nefsin cimridir,

Malın da dostuna nispetle Ülker yıldızının yanındadır.

Sa’leb de şöyle bir şiir aktarmıştır:

Dilimden kaçana pişman oldum;

Keşke onu çuvalın içinde saklasa idim.

Kâne mini sözü lisanın kelâm olduğunu göstermektir.

Sa’leb yine şöyle bir beyit getirmiştir:

Amir oğullarının dili geldi;

Bütün dedikleri kabul edilmez şeylerdir.

Burada da lisanı müennes kılmıştır, çünkü kelime ve mektubu kasdetmiştir.