155

Şüphesiz iki ordu karşılaştığı gün sizden geri dönenleri kazandıkları (irtikap ettikleri) bazı şeylerden dolayı şeytan ancak onları kaydırmak istemiştir. Allah onları yine de affetmiştir. Çünkü Allah çok bağışlayıcıdır, çok yumuşaktır.

"Şüphesiz sizden iki ordu karşılaştığı gün geri dönenleri": Hitap mü’minleredir. Geri döneneleri de düşmandan kaçmalarıdır. İki ordu: Mü’minlerin ordusu ile müşriklerin ordusudur. Bu da Uhut savaşında idi. İstezellehüm: Kaymalarını istedi, demektir.

İbn Kuteybe şöyle demiştir: Bu: istaceltü fülanen sözüne benzer ki: Acele etmesini istedim; istameltuhu: Çalışmasını istedim, demektir. İrtikap ettikleri şeyden de günahları kastetmiştir.

Kaçmalarının sebebinde iki görüş vardır:

Birincisi: Onlar Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’in öldürüldüğünü duydular, kaçmak için bunu bahane ettiler, bunu İbn Abbâs, demiştir.

İkincisi: Şeytan onlara hatalarını hatırlattı; onlar da razı olmayacağı hal ile Allah’ın huzuruna çıkmak istemediler. Bunu da Zeccâc, demiştir.