175

(Size bu haberi getiren) sadece kendi dostlarını korkutan şeytandır. Binaehnaleyh onlardan korkmayın; eğer mü'minler idiyseniz yalnız benden korkun.

"Size bu haberi getiren sadece şeytandır":

Zeccâc: Bunun manası: O korkutma şeytanın işi idi, onu korkutulanlara süslü göstermişti.

"Dostlarını korkutur": Bunda da iki görüş vardır:

Birincisi: Bunun manası: Sizi dostları ile korkutur, demektir, bunu da Ferrâ’, demiştir. Delil olarak da:

"Liyünzire be’sen şediden"i (Kehf: 4) göstermiştir ki: Bibe'sin demektir. Şu da öyledir:

"Liünzire yevmettelak” (Gâfir: 15), yani biyevmittelak demektir.

Zeccâc: Bunun manası: Sizi dostlarından korkutur, demektir, demiş; delil olarak da:

"Fela tahafuhum ve hafuni” âyetini göstermiştir. Bu; İbn Abbâs, Said b. Cübeyr, İkrime, İbrahim ve İbn Kuteybe’nin görüşleridir.

İbn Enbari delil olarak şu beyti getirmiştir:

Erbed’in malı hisselerle taksim ediliyor

Dedikleri gün ayrılığın kesin olduğunu anladım.

Burada Eykantü bitteferruki, demek istemiştir. Be edatı düşürülünce fiil maba’dinde amel edip onu nasbetmiştir. O şöyle demiştir: Bizim bu âyette tercih ettiğimiz

Mana şöyledir: Yuhavvifüküm evliyaeh (sizi dostlarından korkutur). Araplar: A’taytülemvale (mal verdim) derler, topluma mal verdim, demek isterler. Toplumu atıp ikinci mef’ûl ile yetinirler. Bu, delilsiz yere ve zaruret de yokken be (edatı) iddia etmekten doğruya daha yakındır.

İkincisi: Bunun manası şöyledir: O münafık dostlarını korkutur ki, müşriklerle savaşmaya çıkmasınlar. Bunu da Hasen, Süddi, demiş ve Zeccâc da bunu zikretmiştir.

"Onlardan korkmayın": Yani şeytanın dostlarından,

"benden korkun": Emrimi dinlememekten.

"İn” edatı hakkında da iki görüş vardır:

Birincisi: O

"iz” manasınadır, bunu İbn Abbâs ile Mukâtil, demişlerdir.

İkincisi: O şart edatıdır, bu da Zeccâc ile diğerlerinin görüşüdür.