16

İçinizden fuhuş yapanlara eziyet edin. Eğer Tevbe eder ve hallerini ıslah ederlerse, onlardan vazgeçin. Çünkü Allah Tevbeleri çok kabul eden ve çok merhamet edendir.

"Vellezâni": İbn Kesir nunun şeddesiyle

"ellezanni” Taha’da, Hac’ta

"hazanni", Kasas’ta:

"İhdabneteyye hateyenni” ve "fezannike” hepsini nunun şeddesiyle okumuştur. Nafî, Âsım, İbn Âmir, Hamze ve Kisâi ise bütün bunları hafif olarak şeddesiz okumuşlardır. Ebû Amr ise yalnız "fezannike"yi şeddeli okumuştur.

"Ellezâni": Zina eden kadın ve erkek demektir.

Bu genel midir değil midir? Bunda da iki görüş vardır:

Birincisi: O erkek ve kadınlardan bekârlar ve dullar için geneldir, bunu Hasen ile Atâ’, demişlerdir.

İkincisi: O zina eden bekârlara özeldir, bunu da Ebû Salih, Süddi, İbn Zeyd ve Süfyan demişlerdir.

Kadı Ebû Ya’lâ da şöyle demiştir: Birincisi daha doğrudur, çünkü bu, delaletsiz tahsistir.

"Onu yapanlar": Yani fuhuş yapanlar, demektir.

"Onlara eziyet edin": Bunda da iki görüş vardır:

Birincisi: O, sözle incitme ve kınamadır, bunu Ebû Salih, İbn Abbâs’tan rivayet etmiş, Katâde, Süddi, Dahhâk ve Mukâtil de böyle demişlerdir.

İkincisi: O kınamadır, ayakkabılarla vurmadır, bunu da Ebû Talha, İbn Abbâs’tan rivayet etmiştir.

"Eğer Tevbe ederlerse": Yani fuhuştan” ve

"ıslah ederlerse": Yani hallerini

"vazgeçin” onlara eziyet etmekten. Bütün bunlar had gelmeden önce idi.

Zina haddi, daha önce eziyet ve özellikle kadını hapsetme şeklinde idi. Her iki hüküm de neshedildi. Nesihleri ne ile oldu? Bunda da ihtilaf etmişlerdir: Bazıları Ubade b. Samit’in Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’den rivayet ettiği:

"Benden alın, benden alın; Allah onlara bir yol gösterdi; evli evli ile zina ederse yüz değnek ve taş ile recim vardır; bekâr bekârla zina ederse, yüz değnek ve bir yıl sürgün vardır” 10

10 - İmam Ahmed, Müsned, 5/313,318; Müslim, Hudud, hadis no, 12; ayrıca Ebû Dâvud ve İbn Mâce.

hadisi ile neshedildiğini söylemişlerdir. Bu da: Kur’ân’ın sünnetle neshini câiz görenlere göredir.

Bazıları da:

"Zina eden kadınla zina eden erkeğe, her birine yüzer değnek vurun” âyetiyle neshedildiğini, demişlerdir. Burada:

"Onu yapanlara” ifadesi bekârlar içindir, bunların hükmü değnek ile evli kadınların hükmü ise recim ile neshedildi.

Bazıları da şöyle demişler: Nesih, Kur’ân’lâ olup sonradan yazısı (okunuşu) kaldırılan ve hükmü baki kalan Kur’ânla olmuştur. Çünkü Ubade hadisinde:

"Allah onlara bir yol gösterdi” deniyor. 11

11 - Bir önceki tahrice bakınız.

Öyle görünüyor ki, nesih okunuşu sonradan kaldırılan bir vahiyle olmuştur.

Kadı Ebû Ya’lâ da şöyle demiştir: Bu yorum doğrudur, Kur’ân’ın sünnetle neshini câiz görmeyenlerin fikrine uygundur. Ve şöyle demiştir: Neshin Ubade hadisiyle olması imkansızdır, çünkü o, âhad hadislerdendir, onunla nesh câiz değildir.