72

İçinizden şüphesiz ağır davranan vardır. Eğer başınıza bir musibet gelirse,

"onlarla beraber hazır bulunmadım da Allah bana gerçekten lütfetti” der.

"İçinizden şüphesiz ağır davranan vardır":

Kimler hakkında indiğinde iki görüş halinde ihtilaf ettiler:

Birincisi: O; Abdullah b. Übey ve adamları gibi münafıklar hakkında inmiştir, onlar cihada gitmekte ağır davranırlardı; eğer birlik bir sıkıntı ile karşılaşırsa, geride kalanlar: Allah bana iyilik etti, der; eğer bir ganimetle karşılaşırsa, keşke ben de onlarla beraber olsaydım, der. Bu da İbn Abbâs ile İbn Cüreyc’in görüşüdür.

İkincisi: O din ilimleri hakında bilgileri az olup da din zayıflığı için değil de az bildikleri için ağır davrananlar hakkında inmiştir. Bunu da Maverdi ve diğerleri demiştir. Birinciye göre onların "sizden” diyerek mü’minlere nispeti İslâm’ı ağızlarıyla söylemelerinden ve hükümlerinin üzerlerine tatbik edilmesinden olur; İkinciye göre de nispet gerçekten olur.

İbn Cerir: "Limen"deki lâm tekik içindir, demiştir.

Zeccâc da: "Leyubettıenne"deki lâm da kasem lâmıdır, demiştir. Meselâ: İnne minküm lemen ahlefe billahi luyubattienne (içinizden ağırdan alacağım diye Allah’a yemin edenler vardır) demiş gibi olur. Ebtaerrecülü ve batue denir ki, ikisi de gecikmek ve ağırdan almaktır. Batue ağırlaşmak, ağırdan almak demektir. Ebû Cafer, hemzenin sükunu ile "leyubattien” okur.

"Leyubattıenne"nin manası üzerinde de iki görüş vardır:

Birincisi: O, kendisini geri kor, bu da İbn Abbâs’ın görüşüdür.

İkincisi: Başkasını geri kor, bu da İbn Cüreyc’in görüşüdür.

İbn Abbâs: Musibet, sıkıntı manasınadır,