87

Ey iman edenler, Allah’ın size helâl kıldığı temiz şeyleri haram etmeyin ve sınırı aşmayın. Şüphesiz Allah sınırı aşanları sevmez.

"Ey iman edenler, Allah’ın size helâl kıldığı temiz şeylerden yiyin":

İniş sebebi için üç görüş vardır:

Birincisi: Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’in, içlerinde Osman b. Maz’un’un da bulunduğu bir grup ashabı kendilerini ibadete vermek için erkeklik organlarını kesmek istediler, bunun üzerine Resûlüllah: Ben bununla emrolunmadım, dedi ve bu âyet indi. Bunu el - Avfî, İbn Abbâs’tan rivayet etmiştir.

Ebû Salih de, İbn Abbâs’tan şöyle rivayet etmiştir:

Bunlar on kişi idiler: Ebû Bekir, Ömer, Ali, İbn Mes’ûd, Osman b. Maz’un, Mikdad b. el - Esved, Salim Mevla Ebi Huzeyfe, Selman Farisi, Ebû Zer ve Ammar b. Yasir. Osman b. Maz’un’un evinde toplandılar, buna karar verdiler. Bu da Resûlüllah sallallahu aleyhi ve sellem’e ulaştı: Kim sünnetimden yüz çevirirse benden değildir, dedi. 21

21 -Taberi, Tefsir, 10/519.

Bu âyet de bunun üzerine indi.

Süddi de şöyle demiştir: Buna karar vermelerinin sebebi şu idi: Resûlüllah sallallahu aleyhi ve sellem bir gün oturdu, onları çok da korkutmadı, kalpleri yumuşadı ve ağladılar. Bunlar da buna azmettiler. Azmettikleri şeye de yemin ettiler.

İkrime de şöyle demiştir: Ali b. Ebû Talib, İbn Mes’ûd, Osman b. Maz’un, Mikdad ve Ebû Huzeyfe’nin azatlısı Salim, kendilerini ibadete verip evlerde oturdular, kadınlardan uzak durdular. Çul giydiler, güzel yiyecek ve giyecekleri kendilerine haram ettiler, ancak İsrâil oğulları dervişlerinin giydiği şeyleri giydiler. Kendilerini enemek (hadım etmek) istediler. Gece namaz kılmaya ve gündüz oruç tutmaya karar verdiler. Bu âyet bunun üzerine indi.

İkincisi: Bir adam Resûlüllah sallallahu aleyhi ve sellem’e geldi: Ben bu eti yediğim zaman kadınlara düşüyorum, onu kendime haram ettim, dedi. Bunun üzerine bu âyet indi. Bunu İkrime, İbn Abbâs’tan rivayet etmiştir.

Üçüncüsü: Abdullah b. Ravaha'ya bir misafir geldi, kendisi evde yoktu, gelince, eşine:

"Misafir yemek yedi mi?” dedi. O da: Hayır, seni bekledim, dedi. O da: Misafiri benim için beklettin, yemeğin bana haram olsun, dedi. Kadın da: Sen yemedikten sonra bana da haram olsun, dedi. Misafir de: Siz yemedikten sonra bana da haram olsun, dedi. İbn Ravaha bunu görünce, karısına: Yemeği getir, bismillah deyin, dedi. Ertesi gün Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’e gitti, durumu ona haber verdi; o da: İyi etmişsin, dedi ve bu âyet indi.

"Allah sizi boş yere ettiğiniz yeminlerle sorumlu tutmaz” kısmına kadar okudu. Bunu Abdurrahman b. Zeyd, babasından rivayet etmiştir.

"Tayyibat": İse gönlün çektiği lezzetli mubah yiyeceklerdir.

"Sınırı aşmayın": Bunda da beş görüş vardır:

Birincisi: Kendinizi enemeyin, bunu İbn Abbâs, Mücâhid, Katâde ve İbrahim demişlerdir.

İkincisi: Allah’ın yasak ettiği şeyleri yapmayın, bunu da Hasen, demiştir.

Üçüncüsü: Kadınları terk ederek, devamlı oruç tutarak ve gece namaz kılarak Müslümanların gitmediği yola gitmeyin. Bunu da İkrime, demiştir.

Dördüncüsü: Helali haram etmeyin.

Beşincisi: Başkalarının haram mallarını gasbetmeyin. Bunu da Maverdi, demiştir.