108

Onların Allah’tan başka dua ettiklerine sövmeyin ki, sonra tecavüz ederek cahillikle Allah’a söverler. Böylece her ümmete amelini süsledik. Sonra dönüşleri Rablerinedir. O da onlara yaptıklarını haber verir.

"Onların Allah’tan başka dua ettiklerine sövmeyin":

İniş sebebinde iki görüş vardır:

Birincisi: O, müşriklere:

"Sizler ve Allah’tan başka taptıklarınız cehennemin odunlarıdır” deyince, onlar da: Ya Muhammed, ya ilâhlarımıza sövmekten ve onları ayıplamaktan vazgeçersin yahutta biz de senin ibadet ettiğin ilâhnı yereriz, dediler; işte âyet bunun üzerine indi. Bunu Ebû Salih, İbn Abbâs’tan rivayet etmiştir.

İkincisi: Müslümanlar kâfirlerin putlarına söverlerdi, onlar da buna karşılık verirlerdi; Allahü teâlâ onları bundan men etti ki, onlar da cahillikle bilmeyerek Allah’a kötü söylemesinler. Bunu da Katâde, demiştir.

"Yed’une". İbadet ederler, demektir, ibadet ettikleri de putlardır.

"Allah’a söverler": Yani size onları ayıplamayı emrettiği kimseye söverler, bu da Allahü teâlâ’ya döner, yoksa onlar açıktan Allah’a sövmezlerdi. Çünkü onlar da, müşrik olmalarına rağmen Haliklarının Allah olduğunu ikrar ederlerdi.

"Adven biğayri ilm": Cahillikle haksız yere demektir. Ya’kûb , aynın ve dalın zammesi ve vavın şeddesiyle "uduvven” okumuştur. Araplar zulüm hakkında: Ada fülanün adven ve uduvven, udvanen, derler. Ada: Zulmetti, demektir.

"Böylece her ümmete amelini süsledik": Yani bu müşriklere putlara tapmayı ve şeytana itâat etmeyi süslediğimiz gibi hak ve bâtıll üzerinde toplanan her ümmete de hayır veya şer amellerini süsledik.

Müfessirler: Bu âyetin kılıç âyetiyle neshedildiğini söylemişlerdir.