124

Onlara bir âyet geldiği zaman,

"Allah’ın peygamberlerine verilenin aynısı bize de verilmedikçe asla iman etmeyiz” derler. Allah, elçiliğini kime vereceğini pekiyi bilir. Cürüm işleyenlerin başına yaptıkları hile yüzünden Allah katında bir horluk ve şiddetli bir azap gelecektir.

"Onlara bir âyet geldiği zaman":

İniş sebebi şöyledir: Ebû Cehil: Abdimenaf oğulları hep bizimle şerefte rekabet ettiler, öyle ki, onlarla iki yarış atı gibiydik. Şimdi ise onlar: Bizden bir peygamber vardır, ona vahiy geliyor, dediler; işte biz ona iman etmeyiz ya da bize de ona geldiği gibi vahiy gelir, dedi. Âyet de bunun üzerine indi. Bunu da Mukâtil, demiştir.

Zeccâc şöyle demiştir:

"Hüm” zamiri adları geçen ekabire râcîdir.

Ebû Süleyman da: Ölü etini yemede mücadele edenlere râcîdir, demiştir.

Mukâtil de: Âyet, ayın yarılması ve duman gibi şeylerdir, demiştir.

İbn Abbâs:

"Allah’ın peygamberlerine verilenin aynısı” sözü üzerinde: Bize de vahyedilene ve bize de Cebrâil gelip de Muhammed’in doğru olduğunu haber verene kadar, demiştir.

Dahhâk da: Onlardan her biri özel olarak kendisine elçilik verilmesini ve vahiy gelmesini istediler, demiştir.

"Allahu a’lemu haysü yecalü risaleteh": İbn Kesir, Hafs da Âsım’dan rivayetle müfred olarak tanın nasbi ile "risaletehu” okumuşlardır, mana da: Onlar buna ehil değildirler, demektir. Şöyle ki, Velid b. Muğire: Allah’a yemin ederim ki, eğer peygamberlik hak olsa idi, içinizden ona en layık olan ben olurdum; çünkü sizden daha yaşlıyım ve sizden daha zenginim, dedi. Bunun üzerine:

"Allah elçiliğini kime vereceğini daha iyi bilir” kavli indi. Maani Âlimleri şöyle demişlerdir: Peygamberleri tasdik etmede en etkili şey, onların kavimleri arasından gönderilmeden önce soylarına dil uzatılmamış olmasıdır. Çünkü bu onlara zarar verir ve insanlar: Onlar reis oldukları için halk arkalarına düşüyor, derlerdi. O nedenle Allah peygamberliği Ebû Cehil, Velit gibi Mekke’nin ekabir takımına değil de Ebû Talib’in yetimine vermenin daha iyi olacağını pekiyi bilir.

"Seyusibüllezine ecremu sağanın":

Ebû Ubeyde şöyle demiştir: Sağar: Zilletin en aşağı şeklidir.

Zeccâc da şöyle demiştir: Mana: Onlar, her ne kadar dünyada ekabir takımından iseler de Allah katında onlara bir horluk gelecektir, yani Allah katında onlar için değişmez bir horluk vardır. Mananın şöyle olması da câizdir: Allah katında onlara bir horluk gelecektir.

Ferrâ’ da şöyle demiştir: Manası: Sağanın min indillah şeklindedir,

"min” hazfedilmiştir. Ebû Ravk da şöyle demiştir: Onlar için dünyada horluk ve ahirette de çetin bir azap vardır.