2

Bu, sana indirilen bir kitaptır. Göğsünde (yüreğinde) ondan bir sıkıntı olmasın. Onunla (insanları) uyarman ve mü’minlere bir öğüt için.

"Kitabun ünzile ileyke":

Ahfeş şöyle demiştir: Kitap mübteda olarak merfudur. Ferrâ’’nın kanaati de şudur: Allahü teâlâ bazı surelerin başında hece harflerinin bazısını söylemekle yetindi, nitekim biri: Elif be te se der ve yirmi dokuz harfi kasteder.

Mana da şöyledir: Hece harfleri sana indirdiğimiz kitaptır.

İbn Enbari de şöyle demiştir: Kitabın gizli bir şeyle de merfu olması câizdir; meselâ: Hazel kitabu gibi.

Sıkıntı üzerinde iki görüş vardır:

Birincisi: O, şüphedir, bunu da İbn Abbâs, Mücâhid, Katâde, Süddi ve İbn Kuteybe, demişlerdir.

İkincisi: O, darlıktır, bunu da Hasen ile Zeccâc, demişlerdir.

"Minhü’nün zamirinde de iki görüş vardır:

Birincisi: O, kitaba râcîdir,

buna göre Kelâmın manasında da iki görüş vardır:

Birincisi: Tebliğ etmekle göğsün daralmasın ve korkma. Bunu da Zeccâc, demiştir.

İkincisi: Onun Allah katından olduğunda şüphe etme.

İkincisi: O gizli bir şeye râcîdir, uyarma da onu göstermektedir ki, o da yalanlamadır (tekzibtir). Bunu da İbn Enbari zikretmiştir. Ferrâ’, âyetin manası şöyledir, demiştir: Eğer seni yalanlarlarsa, buna göğsün daralmasın.

Zeccâc da şöyle demiştir:

"Uyarman için” kavli daha öncedir,

Mana da şöyledir: Onunla insanları uyarman ve öğüt için sana indirildi, artık içinde bir sıkıntı olmasın.

"Zikra": Bunun da mahallen merfu, mensûb ve mecrur olması câizdir. Mensûb olması, Ünzile ileyke litünzire bihi ve zikra lilmü'minin kavline göredir, yani onunla öğüt vermen için demektir. Çünkü uyarmada öğüt verme manası vardır. Merfu olması da câizdir ki, hüve zikra demektir, tıpkı: Ve hüve zikra lilmü’minin kavli gibidir. Cer ise, litünzire’nin manasına göredir, zira mana: Lientünzire ve zikra demektir. O da mahallen mecrurdur.