6

Senden kötülüğü iyilikten önce istiyorlar. Hâlbuki kendilerinden önce ibretli cezalar geçmiştir. Şüphesiz Rabbin zulümlerine karşılık insanlar için mağfiret sahibidir. Şüphesiz Rabbin gerçekten cezası çetin olandır.

"Senden kötülüğü iyilikten önce isterler": Kimler hakkında indiğinde üç görüş halinde ihtilaf etmişlerdir:

Birincisi: O, Mekke kâfirleri hakkında inmiştir; Resûlüllah sallallahu aleyhi ve sellem’den alay ederek azap getirmesini istediler. Bunu da İbn Abbâs, demiştir.

İkincisi: Arap müşrikleri hakkında inmiştir, bunu da Katâde, demiştir.

Üçüncüsü: Nadir b. Haris:

"Allah’ım, eğer bu, senin katından bir hak ise” dediği zaman inmiştir. Bunu da Mukâtil, demiştir.

Kötülük ve iyilik hakkında da iki görüş vardır:

Birincisi: Afiyetten önce azap isterler. Bunu da İbn Abbâs ile Mukâtil, demişlerdir.

İkincisi: Hayırdan önce şer isterler, bunu da Katâde, demiştir.

"Mesulat": Cumhûr mimin fethi okumuştur; Osman, Ebû Rezin, Ebû Miclez, Said b. Cübeyr, Katâde, Hasen ve İbn Ebi Able, mimin zammı ile (müsülat) okumuşlardır.

Sonra onun manasında da iki görüş vardır:

Birincisi: O, cezalardır, bunu da İbn Abbâs, demiştir:

Zeccâc da, mana şöyledir demiştir: önceden onun gibi gözdağı veren azap geçmiştir, eğer öğüt alsalardı.

İbn Enbari de şöyle demiştir: Müsle: Ceza çeken üzerinde kötü iz bırakan cezadır. Messele fülanün bifülanin kavlinden gelir ki, burnunu veya kulağını keserek veyahut gözüne mil çekerek beden üzerinde tahribat (işkence) yapmaktır.

İkincisi: Mesulat: Allahü teâlâ’nın onlara verdiği misallerdir. Bunu da Mücâhid ile Ebû Ubeyde, demişlerdir.

"Şüphesiz Rabbin zulümlerine karşılık insanlar için mağfiret sahibidir":

İbn Abbâs şöyle demiştir: İman ettikleri takdirde müşriklerin suçunu bağışlayandır, şirk üzerinde ısrar edenler için azabı çetin olandır.

Mukâtil de şöyle demiştir: Azabı tehir etmede onların şirkinden geçendir ve azap ettiği takdirde şiddetli azap edendir.

Bazı müfessirler, bu âyetin:

"Allah kendine şirk koşulmasını bağışlamaz” (Nisa: 48) kavli ile mensuh olduğunu söylemişlerdir ki, araştırmacı Âlimler, onun muhkem (mensuh olmadığını) söylemişlerdir.