7

Yüklerinizi yarı canınız çıkmadan ulaşamayacağınız memleketlere taşır. Şüphesiz Rabbiniz elbette çok şefkatlidir, çok merhametlidir.

"Yüklerinizi (eskaleküm) taşır": Bununla yük taşıyanlara işaret edilmiştir. Eşkal, sikl'in çoğuludur ki, yolcunun eşyasıdır (ağırlık).

"Memlekete": bunda da iki görüş vardır:

Birincisi: O, yolcunun hedef aldığı her memleket için geneldir, bu da çoğunluğun görüşüdür.

İkincisi: Ondan maksat: Mekke'dir, bunu da İkrime, demiştir. Birincisi daha doğrudur,

Mana da şöyledir: Yüklerinizi her memlekete taşır; eğer sizden oralara onlarsız varmanız istense idi, yarı canınız çıkmadan ulaşamazdınız.

"Şikkil enfüs": bunda da iki görüş vardır:

Birincisi: O, meşakkattir, bunu da çoğunluk, demiştir.

İbn Kuteybe de şöyle demiştir: Nahnü bişıkkin minel ayşi denir ki, geçim zorluğu çekmekteyiz, demektir. Ümmü Zer’ hadisinde: Beni davarcılıkla uğraşan bir ailede zorluk içinde buldu, demiştir. 1

1 - Hazret-i Âişe’den rivayet edilen uzun bir hadisin parçası, bkz. Buhârî, Nikah, bab, 82; Müslim, Fedailü’s - Sahabe, hadis no, 92.

İkincisi: Şık: Yarı demektir; yorgunluk insanın kuvvet ve nefesini azalttığı için yarı canı çıkmış gibi olur. Bunu da Ferrâ’, demiştir.

"Şüphesiz Rabbiniz elbette çok şefkatlidir, merhametlidir": Yani size bu faydaları temin eden nimetleri ihsan ederken, demektir.