8

Rabbinizin size merhamet etmesi umulur. Eğer (tekrar bozgunculuğa) dönerseniz biz de (cezalandırmaya) döneriz. Cehennemi kâfirler için bir zindan kıldık.

"Rabbinizin size merhamet etmesi umulur": Bu, onlara Tevrat’ta edilen vaatlerdendir.

"Asâ = umulur ki,” Allah’tan olan umuda bağlanmak vaciptir. Allah onlardan intikam aldıktan sonra onlara merhamet etti; ülkelerini imar etti ve onları yetmiş sene sonra nimetini geri verdi.

"Eğer dönerseniz": Yani bize isyan etmeye,

"biz de döneriz": Size ceza vermeye.

Müfessirler şöyle demişlerdir: Sonra onlar tekrar isyan ettiler, Allah üzerlerine İran ve Roma Krallarını gönderdi.

Katâde şöyle demiştir: Sonra bunların sonunda Allah onlara Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem’i gönderdi. Onlar artık kıyamet gününe kadar azaptadırlar; küçülerek cizyeyi elleriyle verirler.

"Cehennemi kâfirler için zindan kıldık":

Bunda da iki görüş vardır:

Birincisi: Zindan kıldık, bunu İbn Abbâs, Dahhâk ve Katâde, demişlerdir.

Mücâhid de: Orada mahsur kalırlar, demiştir. Ebû Ubeyde ile

İbn Kuteybe de: Tutuk evi, demişlerdir.

Zeccâc da:

"Haşir": Hapistir; hasartürrecüle kavlinden alınmıştır ki, hapsetmektir, o da mahsurdur. Haza hasiruhu denir ki: Onun tutuklandığı ev, demektir. Yere serilen hasıra da böyle denilmesi: Saplarının üst üste getirilmesindendir. Yan’a haşir denilmesi de, eğelerin üst üste gelmesindendir.

İbn Enbari de şöyle demiştir: Haşir, hâsıra manasınadır; hâsıra’dan hasir’a geçilmiştir; mü’lim (acı verici)den de elim’e geçildiği gibi (sıfat-ı müşebbehe kalıbı ism-i fail manasına kullanılmıştır, demek istiyor. Mütercim).

İkincisi: Döşek ve yatak demektir, bunu da Hasen, demiştir.

Ebû Ubeyde de şöyle demiştir: Cehennemin onlar için hasır gibi olması câizdir ki, hasır da küçük yaygı demektir.