14

Eğer üzerlerine çevrelerinden girilse, sonra da onlardan fitne çıkarmaları istense, elbette bunu getirirler ve orada da ancak pek az kalırlardı.

"Eğer üzerlerine çevrelerinden girilse idi": Yani Medine'nin demektir. Aklar çevre ve etraf demektir, tekili: Katr'dır.

"Sümme siiilül fitnete": Ali b. Ebû Talib radıyallahu anh, Dahhâk, Zührî, Ebû İmran, Ebû Cafer ve Şeyhe, sin’in refi, ye’nin kesri ve hemzesiz olarak "siiyilu” okumuşlardır, Übey b. Ka’b, Mücâhid ve Ebû'l-Cevza, “sîn” in ref'i, vavın meddi, arkasından meksur hemze ile "sûilu” okumuşlardır. Hasen, Ebû’l -Eşheb ve Âsım el-Cahderi “sîn” in kesri, yenin sükunu, hemzesiz ve vavsız olarak "siylu” okumuşlardır. "Süilül iîtnete"nin manası da: Onu yapmaları istense, demektir, fitne de şirktir.

"Leetevha": İbn Kesir ve Nâfi kısa hemze ile "leetevha” okumuşlardır ki, onu hedefler ve yaparlar, demektir. Âsım, Ebû Amr, Hamze ve Kisâi, med ile "leâlevha” okumuşlardır ki, onu verirler, demektir. İbn Abbâs da âyetin manası şöyledir, demiştir: Eğer müttefik orduları Medine’ye girseler de sonra onlara şirk koşmaları emredilse idi, muhakkak şirk koşarlar dı.

"Orada ancak pek az kalırlardı":

Bunda da iki görüş vardır:

Birincisi: Küfre icabette ancak çok az kalırlardı, demektir, bunu da Katâde, demiştir.

İkincisi: Medine'de ancak çok kısa kalır, sonunda azap edilirlerdi. Bunu da Süddi, demiştir. Ebû Süleyman Dımeşki de âyet üzerinde çok enteresan bir görüş nakletmiştir: Burada fitne savaştır,

Mana da şöyledir: Eğer Medine halkının üzerine çevresinden girilse de sonra bu münafıklardan savaş istense idi, hemen ona koşarlardı, üzerlerine giren ordu da pek az kalır, oradan çıkardı. Onları savaştan ancak dinlerine giren şüphe men etmiştir. Ebû Süleyman: Ben bu manayı Vakıdi’nin kitabından ezberledim, demiştir.