11

Allah sizi topraktan, sonra da meniden yarattı. Sonra sizi çiftler kıldı. Bir dişi ancak onun ilmi ile gebe kalır ve doğurur, ömrü uzatılanın ömrünün uzatılması ve onun ömründen eksiltilmesi ancak bir kitaptadır. Şüphesiz bu, Allah’a kolaydır.

"Allah sizi topraktan yarattı": Yani Âdem’i,

"sonra meniden” yani onun neslini.

"Sonra sizi çiftler yaptı": Yani erkek ve dişi olmak üzere sınıflara ayırdı.

Katâde şöyle demiştir: Bazınızı bazınızla çift kıldı.

"Ömrü uzatılanın ömrünün uzatılması” yani bir kimsenin ömrünün uzaması demektir.

"Vela yunkasu": Hasen ile Ya’kûb , yenin fethi ve kafin zammı ile

"yenkusu” okumuşlardır.

"Min umurihi":

Bu he’de de iki görüş vardır:

Birincisi: O, ötekine râcîdir, çünkü mana: Ötekinin ömrünün kısaltılması, demektir. Bu mana, el-Avfi rivâyetinde İbn Abbâs’tan alınmıştır. Mücâhid ile diğerleri de böyle demişlerdir.

Ferrâ’ da şöyle demiştir: Ondan birincisi gibi söz edilmiştir; çünkü ikinci lâfzı görünse idi, birinci gibi olurdu. Sanki vela yunkasu min timi i muammerin (çok yaşayanın ömrünün kısaltılması) demiş gibidir. Bu, konuşurken: Yanımda bir dirhem ve yarısı vardır sözüne benzer ki: Yanımda bir buçuk dirhem vardır, demektir. Mana: Başka bir yarım vardır, demektir.

İkincisi: zikri geçen muammere râcîdir,

Mana da şöyledir: Bu uzun ömürlünün ömründen bir günün veya gecenin geçmesi, mutlaka bir kitaptadır. Said b. Cüheyr de şöyle demiştir: Kitabın başında: Onun ömrü şu kadar yıldır, yazılıdır, sonra da altına: Bir gün gitti, iki gün gitti, üç gün gitti, yazılır, sonunda ömrü biler. Bu mana İbn Cübeyr rivâyetinde İbn Abbâs'tan alınmış; İkrime, Ebû Mâlik ve diğerleri de böyle demişlerdir.

Kitap ise Levh-i Mahfuz'dur.

"Şüphesiz bu Allah’a kolaydır” sözünde de iki görüş vardır:

Birincisi: O, ecellerin yazılmasına râcîdir.

İkincisi: ömrün uzamasına ve kısalmasına râcîdir.