10

Onda, üstünden sabit dağlar kıldı (koydu), ona bereketler verdi. Onda azıklarını da dört günde takdir etti; soranlar için eşit olarak.

"Ona sabit dağlar koydu": Yani yeryıizeyine sağlam dağlar attı, demektir.

"Ona bereket verdi": Bir tohum birkaç tane, çekirdek de koca ağaç olarak çıkar.

"Onda azıklarını takdir etti (akvateha) ":

Ebû Ubeyde: O kut’un çoğuludur, o da rızıklar ve ihtiyaç duyulan şeylerdir, demiştir.

Müfessirlerin bu takdir etme ifadesinde de beş görüşleri vardır:

Birincisi: O nehirleri yardı ve ağaçları dikti, bunu da İbn Abbâs demiştir.

İkincisi: O kulların ve hayvanların rızıklarını taksim etti, bunu da Hasen, demiştir.

Üçüncüsü: Rızıklarını yağmurdan takdir etti, bunu da Mücâhid, demiştir.

Dördüncüsü: Her memlekete özgü şeyler takdir etti; meselâ Yemen kumaşları ancak Yemen’de, Herat kumaşları da ancak Herat’ta en iyi şekilde yapılır ki, birbirlerinden ticaret ederek geçinsinler. Bunu da İkrime ile Dahhâk, demişlerdir.

Beşincisi: Bir bölge halkına buğday, bir bölge halkına hurma, bir bölge halkına da mısır takdir etti. Bunu da İbn Saib, demiştir.

"Dört günde": Yani dört günün tamamında demektir.

Ahfeş şöyle demiştir: Meselâ: Dün bir kadınla evlendim, bugün de iki, dersin ki, birisi dün evlendiğindir.

Müfessirler şöyle demiştir: Maksat Salı ve Çarşamba günleridir. Bu ikisi Pazar ve Pazartesiyle beraber dört gündür.

"Sevaen": Ebû Cafer ref ile "seavün” okumuş; Ya’kûb ile Abdülvaris de cer ile "sevain” okumuşlar; on kurradan kalanlar ise nasb ile okumuşlardır.

Zeccâc da şöyle demiştir: Kim cer ile okursa, onu eyyam’ın sıfatı kılar, mana da: Tastamam dört günde demek olur. Kim nasb ile okursa, mef’ûl-i mutlak yapar, mana da: Tam dört günde olur. Kim de merfu okursa, hiye sevalin (o eşittir) şeklinde olur.

"Soranlar

"da da iki görüş vardır:

Birincisi: Azık soranlardır, çünkü herkes azık arar ve onu sorar.

İkincisi:

"Yer kaç günde yaratıldı?” diyen kimse için. Ona: Eşit dört günde yaratıldı, ne eksik ne fazla, denir.