5

Sizler aşırı giden bir toplum oldunuz diye geri durarak sizi uyarmaktan vaz mı geçeceğiz?

"Efenadribü ankümüz zikre safhan":

İbn Kuteybe şöyle demiştir: Sizden geri durup da yüz çevirdiğimiz için sizden bahsetmeyecek miyiz? Safalıtıi an fülanin, denir ki: Birinden yüz çevirmektir. Bunun aslı birine ense dönmektir.

Şair Küseyyir bir kadını anlatırken şöyle der:

Çok yüz çevirir, kavuşmaya çok cimridir,

Kim onun vuslatından usanırsa o da hemen usanır.

Darabtü an fülanin keza: Yaklaşmayıp ondan yüz çevirmektir.

"En küntüm": İbn Kesir, Âsım, Ebû Amr ve İbn Âmir, nasb ile

"en küntüm” okumuşlar: Yani aşırı giden bir toplum olduğunuz için, demektir. Nâfi, Hamze ve Kisâi de, kesre ile

"in kiintüm” okumuşlardır. Zeccâc, bu istikbal manasına göredir, yani siz ileri giden kimseler olursanız sizden yüz mü çevireceğiz, olur, demiştir.

Zikirden murat edilen şey üzerinde de iki görüş vardır:

Birincisi: O azabın zikridir,

Mana da şöyledir: Azabınızı tutup da sizi küfrünüzün üzerinde mi bırakacağız? Bit; İbn Abbâs, Mücâhid ve Süddi'nin görüşlerinin manasıdır.

İkincisi: O Kur’ândır,

Mana da şöyledir: Sizler ona iman etmiyorsunuz diye Kur’ân’ı indirmekten vaz mı geçeceğiz? Bu da Katâde ile İbn Zeyd’in görüşlerinin manasıdır.

Katâde: îleri gidenler, müşrikler manasınadır, demiştir.

Sonra bunun ardından gelen âyetlerle de peygamberine şunu bildirdi: Şüphesiz ben peygamberler gönderdim; kavimleri tarafından yalanlandılar; ben de yalanlayanları helak ettim.